1 §

[2 Byw.] Sextus Empiricus, Contre les mathématiciens, VII 132 [s. A 16.]

(τοῦ δὲ) λόγου τοῦδ' ἐόντος (ἀεὶ) ἀξύνετοι γίγνονται ἄνθρωποι καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον· γινομένων γὰρ (πάντων) κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι, πειρώμενοι καὶ ἐπέων καὶ ἔργων τοιούτων, ὁκοίων ἐγὼ διηγεῦμαι διαιρέων ἕκαστον κατὰ φύσιν καὶ φράζων ὅκως ἔχει. τοὺς δὲ ἄλλους ἀνθρώπους λανθάνει ὁκόσα ἐγερθέντες ποιοῦσιν, ὅκωσ­περ ὁκόσα εὕδοντες ἐπι­λανθάνονται.

(ΤΟΥ ΔΕ) ΛΟΓΟΥ ΤΟΥΔ' ΕΟΝΤΟΣ (ΑΕΙ) ΑΞΥΝΕΤΟΙ ΓΙΓΝΟΝΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΘΕΝ Η ΑΚΟΥΣΑΙ ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΑΝΤΕΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ· ΓΙΝΟΜΕΝΩΝ ΓΑΡ (ΠΑΝΤΩΝ) ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟΝ ΤΟΝΔΕ ΑΠΕΙΡΟΙΣΙΝ ΕΟΙΚΑΣΙ, ΠΕΙΡΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΠΕΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΤΟΙΟΥΤΩΝ, ʽΟΚΟΙΩΝ ΕΓΩ ΔΙΗΓΕΥΜΑΙ ΔΙΑΙΡΕΩΝ ʽΕΚΑΣΤΟΝ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΚΑΙ ΦΡΑΖΩΝ ʽΟΚΩΣ ΕΧΕΙ. ΤΟΥΣ ΔΕ ΑΛΛΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΛΑΝΘΑΝΕΙ ʽΟΚΟΣΑ ΕΓΕΡΘΕΝΤΕΣ ΠΟΙΟΥΣΙΝ, ʽΟΚΩΣ­ΠΕΡ ʽΟΚΟΣΑ ΕʽΥΔΟΝΤΕΣ ΕΠΙ­ΛΑΝΘΑΝΟΝΤΑΙ.

(tou de) logou toud' eontos (aei) aksunetoi gignontai anthrôpoi kai prosthen ê akousai kai akousantes to prôton; ginomenôn gar (pantôn) kata ton logon tonde apeiroisin eoikasi, peirômenoi kai epeôn kai ergôn toioutôn, hokoiôn egô diêgeumai diaireôn hekaston kata phusin kai phrazôn hokôs ekhei. tous de allous anthrôpous lanthanei hokosa egerthentes poiousin, hokôs­per hokosa ehudontes epi­lanthanontai.

Ce verbe, qui est vrai, est toujours incompris des hommes, soit avant qu’ils ne l’entendent, soit alors qu’ils l’entendent pour la première fois. Quoique toutes choses se fassent suivant ce verbe, ils ne semblent avoir aucune expérience de paroles et de faits tels que je les expose, distinguant leur nature et disant comme ils sont. Mais les autres hommes ne s’aperçoivent pas plus de ce qu’ils font étant éveillés, qu’ils ne se souviennent de ce qu’ils ont fait en dormant.

Though this discourse is true evermore, yet men are as unable to understand it when they hear it for the first time as before they have heard it at all For, although, all things happen in accordance with the account I give men seem as if they had no experience of them, when they make trial of words and works such as I set forth, dividing each thing according to its nature and explaining how it truly is. But other men know not what they are doing when you wake them up, just as they forget, what they do when asleep.

2 §

[2 Byw.] Sextus Empiricus, Contre les mathématiciens, VII 133

διὸ δεῖ ἕπεσθαι τῷ (ξυνῷ, τουτέστι τῷ) κοινῷ· ξυνὸς γὰρ ὁ κοινός. τοῦ λόγου δὲ ἐόντος ξυνοῦ ζώουσιν οἱ πολλοὶ ὡς ἰδίαν ἔχοντες φρόνησιν.

ΔΙΟ ΔΕΙ ʽΕΠΕΣΘΑΙ ΤΩΙ (ΞΥΝΩΙ, ΤΟΥΤΕΣΤΙ ΤΩΙ) ΚΟΙΝΩΙ· ΞΥΝΟΣ ΓΑΡ ʽΟ ΚΟΙΝΟΣ. ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΔΕ ΕΟΝΤΟΣ ΞΥΝΟΥ ΖΩΟΥΣΙΝ ΟʽΙ ΠΟΛΛΟΙ ʽΩΣ ΙΔΙΑΝ ΕΧΟΝΤΕΣ ΦΡΟΝΗΣΙΝ.

dio dei hepesthai tôi (ksunôi, toutesti tôi) koinôi; ksunos gar ho koinos. tou logou de eontos ksunou zôousin ohi polloi hôs idian ekhontes phronêsin.

Aussi faut-il suivre le (logos) commun ; mais quoiqu’il soit commun à tous, la plupart vivent comme s’ils avaient une intelligence à eux

Though wisdom is common, yet the many live as if they had a wisdom of their own.

3 §

Aétius, Opinions, II, 21, 4 [Doxogr. 351,

περὶ μεγέθους ἡλίου] εὖρος ποδὸς ἀνθρω­πείου.

ΠΕΡΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ʽΗΛΙΟΥ] ΕΥΡΟΣ ΠΟΔΟΣ ΑΝΘΡΩ­ΠΕΙΟΥ.

peri megethous hêliou] euros podos anthrô­peiou.

(le soleil) sa largeur est d’un pied. (Léon Robin)

The sun is the size of a foot.

4 §

Albert le Grand, De uegetabilibus, VI, 401 (p. 545 Meyer)

Si felicitas esset in delectationibus corporis, boves felices diceremus, cum inveniant orobum ad comedendum.

Oxen are happy when they find bitter vetches to eat.

4a §

Anatolius [cod. Mon.gr.384, f, 58]

κατὰ λόγον δὲ ὡρέων συμϐάλλεται ἑϐδομὰς κατὰ σελήνην, διαιρεῖται δὲ κατὰ τὰς ἄρκτους, ἀθανάτου Μνήμης σημείω [?].

ΚΑΤΑ ΛΟΓΟΝ ΔΕ ʽΩΡΕΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΑΙ ʽΕΒΔΟΜΑΣ ΚΑΤΑ ΣΕΛΗΝΗΝ, ΔΙΑΙΡΕΙΤΑΙ ΔΕ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΑΡΚΤΟΥΣ, ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ ΣΗΜΕΙΩ [?].

kata logon de hôreôn sumballetai hebdomas kata selênên, diaireitai de kata tas arktous, athanatou Mnêmês sêmeiô [?].

[???]

5 §

Fragmente Griechischer Theosophien, 68

καθαίρονται δ' ἄλλως αἵματι μιαινόμενοι οἷον εἴ τις εἰς πηλὸν ἐμϐὰςπηλῷ ἀπονίζοιτο. μαίνεσθαι δ' ἂν δοκοίη, εἴ τις αὐτὸν ἀνθρώπων ἐπιφράσαιτο οὕτω ποιέοντα. καὶ τοῖς ἀγάλμασι δὲ τουτέοισιν εὔχονται ὁκοῖον εἴ τις δόμοισι λεσχηνεύοιτο (οὔ τι γινώσκων θεοὺς οὐδ' ἥρωας οἵτινές εἰσι).

ΚΑΘΑΙΡΟΝΤΑΙ Δ' ΑΛΛΩΣ ΑʽΙΜΑΤΙ ΜΙΑΙΝΟΜΕΝΟΙ ΟʽΙΟΝ ΕΙ ΤΙΣ ΕΙΣ ΠΗΛΟΝ ΕΜΒΑΣΠΗΛΩΙ ΑΠΟΝΙΖΟΙΤΟ. ΜΑΙΝΕΣΘΑΙ Δ' ΑΝ ΔΟΚΟΙΗ, ΕΙ ΤΙΣ ΑΥΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΠΙΦΡΑΣΑΙΤΟ ΟʽΥΤΩ ΠΟΙΕΟΝΤΑ. ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΓΑΛΜΑΣΙ ΔΕ ΤΟΥΤΕΟΙΣΙΝ ΕΥΧΟΝΤΑΙ ʽΟΚΟΙΟΝ ΕΙ ΤΙΣ ΔΟΜΟΙΣΙ ΛΕΣΧΗΝΕΥΟΙΤΟ (ΟΥ ΤΙ ΓΙΝΩΣΚΩΝ ΘΕΟΥΣ ΟΥΔ' ʽΗΡΩΑΣ ΟʽΙΤΙΝΕΣ ΕΙΣΙ).

kathairontai d' allôs ahimati miainomenoi ohion ei tis eis pêlon embaspêlôi aponizoito. mainesthai d' an dokoiê, ei tis auton anthrôpôn epiphrasaito ohutô poieonta. kai tois agalmasi de touteoisin eukhontai hokoion ei tis domoisi leskhêneuoito (ou ti ginôskôn theous oud' hêrôas ohitines eisi).

Célébrer des sacrifices sanglants ne sert pas plus a nous purifier que la boue ne laverait la tâche qu’elle a faite. (Léon Robin)
Ils prient de telles images; c’est comme si quelqu’un parlait avec les maisons, ne sachant pas ce que sont les dieux ni les héros.

They purify themselves by defiling-themselves with blood, just as if one who had stepped into the mud were to go and wash his feet in mud.

6 §

Aristote, Météorologiques, B 2, 355a 13

ὁ ἥλιος οὐ μόνον, καθάπερ ὁ Ἡ. φησί, νέος ἐφ' ἡμέρηι ἐστίν, ἀλλ' ἀεί νέος συνεχῶς.

ʽΟ ʽΗΛΙΟΣ ΟΥ ΜΟΝΟΝ, ΚΑΘΑΠΕΡ ʽΟ ʽΗ. ΦΗΣΙ, ΝΕΟΣ ΕΦ' ʽΗΜΕΡΗΙ ΕΣΤΙΝ, ΑΛΛ' ΑΕΙ ΝΕΟΣ ΣΥΝΕΧΩΣ.

ho hêlios ou monon, kathaper ho hÊ. phêsi, neos eph' hêmerêi estin, all' aei neos sunekhôs.

(le soleil) chaque jour nouveau. (Léon Robin)
Le Soleil est nouveau chaque jour.

The sun is new every day.

7 §

Aristote, De sensu, 5, 443a 23

εἰ πάντα τὰ ὄντα καπνὸς γένοιτο, ῥῖνες ἂν διαγνοῖεν.

ΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΟΝΤΑ ΚΑΠΝΟΣ ΓΕΝΟΙΤΟ, ʽΡΙΝΕΣ ΑΝ ΔΙΑΓΝΟΙΕΝ.

ei panta ta onta kapnos genoito, hrines an diagnoien.

Si toutes choses devenaient fumée, on connaîtrait par les narines.

If all things were turned to smoke, the nostrils would distinguish them.

8 §

Aristote, Ethique à Nicomaque,

Θ, 2, 1155b4 Ἡ. τὸ ἀντίξουν συμφέρον καὶ ἐκ τῶν διαφερόντων καλλίστηνἁρμονίαν καὶ πάντα κατ' ἔριν γίνεσθαι. [s. fr. 80].

Θ, 2, 1155b4 ʽΗ. ΤΟ ΑΝΤΙΞΟΥΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΕΚ ΤΩΝ ΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝʽΑΡΜΟΝΙΑΝ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΚΑΤ' ΕΡΙΝ ΓΙΝΕΣΘΑΙ. [s. fr. 80].

Th, 2, 1155b4 hÊ. to antiksoun sumpheron kai ek tôn diapherontôn kallistênharmonian kai panta kat' erin ginesthai. [s. fr. 80].

Ce qui est taillé en sens contraire s’assemble; de ce qui diffère naît la plus belle harmonie, et c’est la discorde qui produit toutes les choses. (Léon Robin)
Ce qui est contraire est utile; ce qui lutte forme la plus belle harmonie; tout se fait par discorde.

It is the opposite which is good for us.

9 §

Aristote, Ethique à Nicomaque, K5, 1176a7

ὄνους σύρματ' ἂν ἑλέσθαι μᾶλλον ἢ χρυσόν.

ΟΝΟΥΣ ΣΥΡΜΑΤ' ΑΝ ʽΕΛΕΣΘΑΙ ΜΑΛΛΟΝ Η ΧΡΥΣΟΝ.

onous surmat' an helesthai mallon ê khruson.

Ils aiment mieux la paille que l’or. (Léon Robin)
L’âne choisirait la paille plutôt que l’or.

Asses would rather have straw than gold.

10 §

Ps. Aristote, Traité du Monde, 5. 396b7

ἴσως δὲ τῶν ἐναντίων ἡ φύσις γλίχεται καὶ ἐκ τούτων ἀποτελεῖ τὸ σύμ­φωνον οὐκ ἐκ τῶν ὁμοίων, ὥσπερ ἀμέλει τὸ ἄρρεν συνήγαγε πρὸς τὸ θῆλυ καὶ οὐχ ἑκάτερον πρὸς τὸ ὁμόφυλον καὶ τὴν πρώτην ὁμόνοιαν διὰ τῶν ἐναντίων συνῆψεν, οὐ διὰ τῶν ὁμοίων. ἔοικε δὲ καὶ ἡ τέχνη τὴν φύσιν μιμουμένη τοῦτο ποιεῖν· ζωγραφία μὲν γὰρ λευκῶν τε καὶ μελάνων ὠχρῶν τε καὶ ἐρυθρῶν χρωμάτων ἐγκερασαμένη φύσεις τὰς εἰκόνας τοῖς προηγουμένοις ἀπετέλεσε συμφώνους, μουσικὴ δὲ ὀξεῖς ἅμα καὶ βαρεῖς μακρούς τε καὶ βραχεῖς φθόγγους μείξασα ἐν διαφόροις φωναῖς μίαν ἀπετέλεσεν ἁρμονίαν, γραμ­ματικὴ δὲ ἐκ φωνηέντων καὶ ἀφώνων γραμμάτων κρᾶσιν ποιησαμένη τὴν ὅλην τέχνην ἀπ'αὐτῶν σὺν­εστήσατο. ταὐτὸ δὲ τοῦτο ἦν καὶ τὸ παρὰ τῷ σκοτεινῷ λεγόμενον Ἡρακλείτῳ· σὺνάψιες ὅλα καὶ οὐχ ὅλα, συμφερόμενον διαφερόμε­νον, συνᾷδονδιᾷδον, καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα.

ΙΣΩΣ ΔΕ ΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ʽΗ ΦΥΣΙΣ ΓΛΙΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΚ ΤΟΥΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΣΥΜ­ΦΩΝΟΝ ΟΥΚ ΕΚ ΤΩΝ ʽΟΜΟΙΩΝ, ʽΩΣΠΕΡ ΑΜΕΛΕΙ ΤΟ ΑΡΡΕΝ ΣΥΝΗΓΑΓΕ ΠΡΟΣ ΤΟ ΘΗΛΥ ΚΑΙ ΟΥΧ ʽΕΚΑΤΕΡΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ʽΟΜΟΦΥΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗΝ ʽΟΜΟΝΟΙΑΝ ΔΙΑ ΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΣΥΝΗΨΕΝ, ΟΥ ΔΙΑ ΤΩΝ ʽΟΜΟΙΩΝ. ΕΟΙΚΕ ΔΕ ΚΑΙ ʽΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ ΜΙΜΟΥΜΕΝΗ ΤΟΥΤΟ ΠΟΙΕΙΝ· ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕΝ ΓΑΡ ΛΕΥΚΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΜΕΛΑΝΩΝ ΩΧΡΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΕΓΚΕΡΑΣΑΜΕΝΗ ΦΥΣΕΙΣ ΤΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙΣ ΑΠΕΤΕΛΕΣΕ ΣΥΜΦΩΝΟΥΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΕ ΟΞΕΙΣ ʽΑΜΑ ΚΑΙ ΒΑΡΕΙΣ ΜΑΚΡΟΥΣ ΤΕ ΚΑΙ ΒΡΑΧΕΙΣ ΦΘΟΓΓΟΥΣ ΜΕΙΞΑΣΑ ΕΝ ΔΙΑΦΟΡΟΙΣ ΦΩΝΑΙΣ ΜΙΑΝ ΑΠΕΤΕΛΕΣΕΝ ʽΑΡΜΟΝΙΑΝ, ΓΡΑΜ­ΜΑΤΙΚΗ ΔΕ ΕΚ ΦΩΝΗΕΝΤΩΝ ΚΑΙ ΑΦΩΝΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΡΑΣΙΝ ΠΟΙΗΣΑΜΕΝΗ ΤΗΝ ʽΟΛΗΝ ΤΕΧΝΗΝ ΑΠ'ΑΥΤΩΝ ΣΥΝ­ΕΣΤΗΣΑΤΟ. ΤΑΥΤΟ ΔΕ ΤΟΥΤΟ ΗΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑ ΤΩΙ ΣΚΟΤΕΙΝΩΙ ΛΕΓΟΜΕΝΟΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΩΙ· ΣΥΝΑΨΙΕΣ ʽΟΛΑ ΚΑΙ ΟΥΧ ʽΟΛΑ, ΣΥΜΦΕΡΟΜΕΝΟΝ ΔΙΑΦΕΡΟΜΕ­ΝΟΝ, ΣΥΝΑΙΔΟΝΔΙΑΙΔΟΝ, ΚΑΙ ΕΚ ΠΑΝΤΩΝ ʽΕΝ ΚΑΙ ΕΞ ʽΕΝΟΣ ΠΑΝΤΑ.

isôs de tôn enantiôn hê phusis glikhetai kai ek toutôn apotelei to sum­phônon ouk ek tôn homoiôn, hôsper amelei to arren sunêgage pros to thêlu kai oukh hekateron pros to homophulon kai tên prôtên homonoian dia tôn enantiôn sunêpsen, ou dia tôn homoiôn. eoike de kai hê tekhnê tên phusin mimoumenê touto poiein; zôgraphia men gar leukôn te kai melanôn ôkhrôn te kai eruthrôn khrômatôn egkerasamenê phuseis tas eikonas tois proêgoumenois apetelese sumphônous, mousikê de okseis hama kai bareis makrous te kai brakheis phthoggous meiksasa en diaphorois phônais mian apetelesen harmonian, gram­matikê de ek phônêentôn kai aphônôn grammatôn krasin poiêsamenê tên holên tekhnên ap'autôn sun­estêsato. tauto de touto ên kai to para tôi skoteinôi legomenon hÊrakleitôi; sunapsies hola kai oukh hola, sumpheromenon diapherome­non, sunaidondiaidon, kai ek pantôn hen kai eks henos panta.

Unions : des entiers et des non-entiers, convergence, divergence, concert ou désaccord des voix; enfin, de toute chose une seule, et d’une seule, toutes. (Léon Robin)
Joignez ce qui est complet et ce qui ne l’est pas, ce qui concorde et ce qui discorde, ce qui est en harmonie et en désaccord ; de toutes choses une et d’une, toutes choses.

Couples are things whole and not whole, what is drawn together and what is drawn asunder, the harmonious and discordant. The one is made up of all things, and all things issue from the one.

11 §

Ps.- Aristote, Traité du monde, 6, 401, a 8s.

τῶν τε ζώιων τά τε ἄγρια καὶ ἥμερα τά τε ἐν ἀέρι καὶ ἐπὶ γῆς καὶ ἐν ὕδατι βοσκόμενα γίνεταί τε καὶ ἀκμάζει καὶ φθείρεται τοῖς τοῦ θεοῦ πειθόμενα θεσμοῖς· πᾶν γὰρ ἑρπετὸν (θεοῦ) πληγῇ νέμε­ται, ὥς φησιν Ἡράκλειτος.

ΤΩΝ ΤΕ ΖΩΙΩΝ ΤΑ ΤΕ ΑΓΡΙΑ ΚΑΙ ʽΗΜΕΡΑ ΤΑ ΤΕ ΕΝ ΑΕΡΙ ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΚΑΙ ΕΝ ʽΥΔΑΤΙ ΒΟΣΚΟΜΕΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΕ ΚΑΙ ΑΚΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΦΘΕΙΡΕΤΑΙ ΤΟΙΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΕΙΘΟΜΕΝΑ ΘΕΣΜΟΙΣ· ΠΑΝ ΓΑΡ ʽΕΡΠΕΤΟΝ (ΘΕΟΥ) ΠΛΗΓΗΙ ΝΕΜΕ­ΤΑΙ, ʽΩΣ ΦΗΣΙΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ.

tôn te zôiôn ta te agria kai hêmera ta te en aeri kai epi gês kai en hudati boskomena ginetai te kai akmazei kai phtheiretai tois tou theou peithomena thesmois; pan gar herpeton (theou) plêgêi neme­tai, hôs phêsin hÊrakleitos.

Tout reptile se nourrit de terre.

Every beast is tended with blows.

12 §

Arius Didyne dans Eustèbe, Préparation évangélique, XV, 20, 2.

Ζήνων τὴν ψυχὴν λέγει αἰσθητικὴν ἀναθυμίασιν, καθάπερἩ.· βουλόμενος γὰρ ἐμφανίσαι, ὅτι αἱ ψυχαὶ ἀναθυμιώμεναι νοεραὶ ἀεὶ γίνονται, εἴκασεν αὐτὰς τοῖς ποταμοῖς λέγων οὕτως· ποταμοῖσι τοῖσιν αὐτοῖσιν ἐμϐαίνουσιν ἕτερα καὶ ἕτερα ὕδατα ἐπιρρεῖ· καὶ ψυχαὶ δὲ ἀπὸτῶνὑγρῶν ἀναθυ­μιῶνται [vgl. 91].

ΖΗΝΩΝ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΛΕΓΕΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΝ ΑΝΑΘΥΜΙΑΣΙΝ, ΚΑΘΑΠΕΡʽΗ.· ΒΟΥΛΟΜΕΝΟΣ ΓΑΡ ΕΜΦΑΝΙΣΑΙ, ʽΟΤΙ ΑʽΙ ΨΥΧΑΙ ΑΝΑΘΥΜΙΩΜΕΝΑΙ ΝΟΕΡΑΙ ΑΕΙ ΓΙΝΟΝΤΑΙ, ΕΙΚΑΣΕΝ ΑΥΤΑΣ ΤΟΙΣ ΠΟΤΑΜΟΙΣ ΛΕΓΩΝ ΟʽΥΤΩΣ· ΠΟΤΑΜΟΙΣΙ ΤΟΙΣΙΝ ΑΥΤΟΙΣΙΝ ΕΜΒΑΙΝΟΥΣΙΝ ʽΕΤΕΡΑ ΚΑΙ ʽΕΤΕΡΑ ʽΥΔΑΤΑ ΕΠΙΡΡΕΙ· ΚΑΙ ΨΥΧΑΙ ΔΕ ΑΠΟΤΩΝʽΥΓΡΩΝ ΑΝΑΘΥ­ΜΙΩΝΤΑΙ [vgl. 91].

Zênôn tên psukhên legei aisthêtikên anathumiasin, kathaperhÊ.; boulomenos gar emphanisai, hoti ahi psukhai anathumiômenai noerai aei ginontai, eikasen autas tois potamois legôn ohutôs; potamoisi toisin autoisin embainousin hetera kai hetera hudata epirrei; kai psukhai de apotônhugrôn anathu­miôntai [vgl. 91].

A ceux qui descendent dans les mêmes fleuves surviennent toujours d’autres et d’autres eaux.

You cannot step twice into the same rivers ; for fresh waters are flowing in upon you.

13 §

Athen. V p. 178 f

δεῖ γὰρ τὸν χαρίεντα μήτε ῥυπᾶν μήτε αὐχμεῖν μήτε βορϐόρῳ χαίρειν καθ' Ἡράκλειτον. [Vgl. B 9].
CLEM. Strom. I 2 (II 4, 3 St.)
ὕες βορϐόρῳ ἥδονται μᾶλλονἢ καθαρῷ ὕδατι. [Vgl. B 37. 68 B 147. Plotin. I 6, 6.]

ΔΕΙ ΓΑΡ ΤΟΝ ΧΑΡΙΕΝΤΑ ΜΗΤΕ ʽΡΥΠΑΝ ΜΗΤΕ ΑΥΧΜΕΙΝ ΜΗΤΕ ΒΟΡΒΟΡΩΙ ΧΑΙΡΕΙΝ ΚΑΘ' ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ. [Vgl. B 9].
CLEM. Strom. I 2 (II 4, 3 St.)
ʽΥΕΣ ΒΟΡΒΟΡΩΙ ʽΗΔΟΝΤΑΙ ΜΑΛΛΟΝΗ ΚΑΘΑΡΩΙ ʽΥΔΑΤΙ. [Vgl. B 37. 68 B 147. Plotin. I 6, 6.]

dei gar ton kharienta mête hrupan mête aukhmein mête borborôi khairein kath' hÊrakleiton. [Vgl. B 9].
CLEM. Strom. I 2 (II 4, 3 St.)
hues borborôi hêdontai mallonê katharôi hudati. [Vgl. B 37. 68 B 147. Plotin. I 6, 6.]

14 §

Clément, Protreptique, 22, 2.

τίσι δὴ μαντεύεται Ἡ. ὁ Ἐφέσιος; νυκτιπόλοις, μά­γοις, βάκχοις, λήναις, μύσταις· τούτοις ἀπειλεῖ τὰ μετὰ θάνατον, τούτοις μαν­τεύεται τὸ πῦρ· τὰ γὰρ νομιζόμενα κατ' ἀνθρώπους μυστήρια ἀνιερωστὶ μυεῦνται.

ΤΙΣΙ ΔΗ ΜΑΝΤΕΥΕΤΑΙ ʽΗ. ʽΟ ΕΦΕΣΙΟΣ; ΝΥΚΤΙΠΟΛΟΙΣ, ΜΑ­ΓΟΙΣ, ΒΑΚΧΟΙΣ, ΛΗΝΑΙΣ, ΜΥΣΤΑΙΣ· ΤΟΥΤΟΙΣ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΑ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ, ΤΟΥΤΟΙΣ ΜΑΝ­ΤΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΠΥΡ· ΤΑ ΓΑΡ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΚΑΤ' ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΑΝΙΕΡΩΣΤΙ ΜΥΕΥΝΤΑΙ.

tisi dê manteuetai hÊ. ho Ephesios; nuktipolois, ma­gois, bakkhois, lênais, mustais; toutois apeilei ta meta thanaton, toutois man­teuetai to pur; ta gar nomizomena kat' anthrôpous mustêria anierôsti mueuntai.

Night-walkers, Magians, priests of Bakchos and priestesses of the wine-vat, mystery-mongers..

15 §

Clément, Protreptique, 34, 5 .

εἰ μὴ γὰρ Διονύσῳ πομπὴν ἐποιοῦντο καὶ ὕμνεον ἆσμα αἰδοίοισιν, ἀναιδέστατα εἴρ­γαστ' ἄν· ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος, ὅτεῳ μαίνονται καὶ ληναΐζουσιν.

ΕΙ ΜΗ ΓΑΡ ΔΙΟΝΥΣΩΙ ΠΟΜΠΗΝ ΕΠΟΙΟΥΝΤΟ ΚΑΙ ʽΥΜΝΕΟΝ ΑΣΜΑ ΑΙΔΟΙΟΙΣΙΝ, ΑΝΑΙΔΕΣΤΑΤΑ ΕΙΡ­ΓΑΣΤ' ΑΝ· ʽΩΥΤΟΣ ΔΕ ΑΙΔΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΣ, ʽΟΤΕΩΙ ΜΑΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΛΗΝΑΙΖΟΥΣΙΝ.

ei mê gar Dionusôi pompên epoiounto kai humneon asma aidoioisin, anaidestata eir­gast' an; hôutos de Aidês kai Dionusos, hoteôi mainontai kai lênaizousin.

Car, si ce n’était pas de Dionysos qu’on mène la pompe, en chantant le cantique aux parties honteuses, ce serait l’acte le plus éhonté, dit Héraclite ; mais c’est le même, Hadès ou Dionysos, pour qui l’on est en folie ou en délire.

For if it were not to Dionysos that they made a procession and sang the shameful phallic hymn, they would be acting most shamelessly. But Hades is the same as Dionysos in whose honour they go mad and keep the feast of the winevat.

16 §

Clément; Pédagogue, 99, 5.

λήσεται μὲν γὰρ ἴσως τὸ αἰσθητὸν φῶς τις, τὸ δὲ νοητὸν ἀδύνατόν ἐστιν, ἢ ὥς φησιν Ἡ. · τὸ μὴ δῦνόν ποτε πῶς ἄν τις λάθοι;

ΛΗΣΕΤΑΙ ΜΕΝ ΓΑΡ ΙΣΩΣ ΤΟ ΑΙΣΘΗΤΟΝ ΦΩΣ ΤΙΣ, ΤΟ ΔΕ ΝΟΗΤΟΝ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΕΣΤΙΝ, Η ʽΩΣ ΦΗΣΙΝ ʽΗ. · ΤΟ ΜΗ ΔΥΝΟΝ ΠΟΤΕ ΠΩΣ ΑΝ ΤΙΣ ΛΑΘΟΙ;

lêsetai men gar isôs to aisthêton phôs tis, to de noêton adunaton estin, ê hôs phêsin hÊ. ; to mê dunon pote pôs an tis lathoi;

Qui se cachera du feu qui ne se couche pas?

How can one hide from that which never sinks to rest ?

17 §

Clément, Stromates, II, 8, 1.

οὐ γὰρ φρονέουσι τοιαῦτα (οἱ) πολλοί, ὁκοίοις ἐγκυ­ρεῦσιν, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν, ἑωυτοῖσι δὲ δοκέουσι.

ΟΥ ΓΑΡ ΦΡΟΝΕΟΥΣΙ ΤΟΙΑΥΤΑ (ΟʽΙ) ΠΟΛΛΟΙ, ʽΟΚΟΙΟΙΣ ΕΓΚΥ­ΡΕΥΣΙΝ, ΟΥΔΕ ΜΑΘΟΝΤΕΣ ΓΙΝΩΣΚΟΥΣΙΝ, ʽΕΩΥΤΟΙΣΙ ΔΕ ΔΟΚΕΟΥΣΙ.

ou gar phroneousi toiauta (ohi) polloi, hokoiois egku­reusin, oude mathontes ginôskousin, heôutoisi de dokeousi.

Ce n’est pas ce que pensent la plupart de ceux que l’on rencontre; ils apprennent, mais ne savent pas, quoiqu’ils se le figurent à part eux.

The many have not as many thoughts as the things they meet with; nor, if they do remark them, do they understand them, though they believe they do.

18 §

Clément, Stromates, II, 24, 5.

ἐὰν μὴ ἔλπηται, ἀνέλπιστον οὐκ ἐξευρήσει, ἀνεξερεύνη­τον ἐὸν καὶ ἄπορον.

ΕΑΝ ΜΗ ΕΛΠΗΤΑΙ, ΑΝΕΛΠΙΣΤΟΝ ΟΥΚ ΕΞΕΥΡΗΣΕΙ, ΑΝΕΞΕΡΕΥΝΗ­ΤΟΝ ΕΟΝ ΚΑΙ ΑΠΟΡΟΝ.

ean mê elpêtai, anelpiston ouk ekseurêsei, aneksereunê­ton eon kai aporon.

Sans l’espérance, vous ne trouverez pas l’inespéré qui est introuvable et inaccessible.

If you do not expect the unexpected, you will not find it; for it is hard to be sought out and difficult.

19 §

Clément, Stromates, II, 24, 5.

ἀπίστους εἴναί τινας ἐπιστύ­φων Ἡ. φησιν· ἀκοῦσαι οὐκ ἐπιστάμενοι οὐδ' εἰπεῖν.

ΑΠΙΣΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΤΙΝΑΣ ΕΠΙΣΤΥ­ΦΩΝ ʽΗ. ΦΗΣΙΝ· ΑΚΟΥΣΑΙ ΟΥΚ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΟΥΔ' ΕΙΠΕΙΝ.

apistous einai tinas epistu­phôn hÊ. phêsin; akousai ouk epistamenoi oud' eipein.

Ils ne savent ni écouter ni parler.

Knowing not how to listen nor how to speak.

20 §

Clément, Stomates, III, 14, 1.

Ἡ. γοῦν κακίζων φαίνεται τὴν γένεσιν, ἐπειδὰν φῇ· γενόμενοι ζώειν ἐθέλουσι μόρους τ' ἔχειν, μᾶλλον δὲ ἀναπαύεσθαι, καὶ παῖδας καταλείπουσι μόρους γεν­έσθαι.

ʽΗ. ΓΟΥΝ ΚΑΚΙΖΩΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ, ΕΠΕΙΔΑΝ ΦΗΙ· ΓΕΝΟΜΕΝΟΙ ΖΩΕΙΝ ΕΘΕΛΟΥΣΙ ΜΟΡΟΥΣ Τ' ΕΧΕΙΝ, ΜΑΛΛΟΝ ΔΕ ΑΝΑΠΑΥΕΣΘΑΙ, ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΣ ΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΣΙ ΜΟΡΟΥΣ ΓΕΝ­ΕΣΘΑΙ.

hÊ. goun kakizôn phainetai tên genesin, epeidan phêi; genomenoi zôein ethelousi morous t' ekhein, mallon de anapauesthai, kai paidas kataleipousi morous gen­esthai.

Quand ils sont nés, ils veulent vivre et subir la mort et laisser des enfants pour la mort.

When they are born, they wish to live and to meet with their dooms or rather to rest, and they leave children behind them to meet with, dooms in turn.

21 §

Clément, Stromaques, III, 3, 21, 1.

οὐχὶ καὶ Ἡ. θάνατον τὴν γένεσιν καλεῖ ... ἐν οἷς φησι· θάνατός ἐστιν ὁκόσα ἐγερθέντες ὁρέομεν, ὁκόσα δὲ εὕδοντες ὕπνος.

ΟΥΧΙ ΚΑΙ ʽΗ. ΘΑΝΑΤΟΝ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΛΕΙ ... ΕΝ ΟʽΙΣ ΦΗΣΙ· ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΣΤΙΝ ʽΟΚΟΣΑ ΕΓΕΡΘΕΝΤΕΣ ʽΟΡΕΟΜΕΝ, ʽΟΚΟΣΑ ΔΕ ΕʽΥΔΟΝΤΕΣ ʽΥΠΝΟΣ.

oukhi kai hÊ. thanaton tên genesin kalei ... en ohis phêsi; thanatos estin hokosa egerthentes horeomen, hokosa de ehudontes hupnos.

All the things we see when awake are death, even as the things we see in slumber are sleep.

22 §

Clément, Stromates, IV, 2, 4, 2.

χρυσὸν γὰρ οἱ διζήμενοι γῆν πολλὴν ὀρύσσουσι καὶ εὑ­ρίσκουσιν ὀλίγον.

ΧΡΥΣΟΝ ΓΑΡ ΟʽΙ ΔΙΖΗΜΕΝΟΙ ΓΗΝ ΠΟΛΛΗΝ ΟΡΥΣΣΟΥΣΙ ΚΑΙ ΕʽΥ­ΡΙΣΚΟΥΣΙΝ ΟΛΙΓΟΝ.

khruson gar ohi dizêmenoi gên pollên orussousi kai ehu­riskousin oligon.

Ceux qui cherchent l’or fouillent beaucoup de terre pour trouver de petites parcelles.

Those who seek for gold dig up much earth and find a little.

23 §

Clément, Stromates, IV, 10, 1.

Δίκης ὄνομα οὐκ ἂν ᾔδεσαν, εἰ ταῦτα μὴ ἦν.

ΔΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑ ΟΥΚ ΑΝ ΗΙΔΕΣΑΝ, ΕΙ ΤΑΥΤΑ ΜΗ ΗΝ.

Dikês onoma ouk an êidesan, ei tauta mê ên.

On ne connaîtrait pas le mot de justice, s’il n’y avait pas de perversité.

Men would not have known the name of justice if these things were not.

24 §

Clément, Stromates, IV, 4, 16, 1.

ἀρηιφάτους θεοὶ τιμῶσι καὶ ἄνθρωποι.

ΑΡΗΙΦΑΤΟΥΣ ΘΕΟΙ ΤΙΜΩΣΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.

arêiphatous theoi timôsi kai anthrôpoi.

Les dieux et les hommes honorent ceux qui succombent à la guerre.

Gods and men honour those who are slain in battle.

25 §

Clément, Stromates, IV, 7, 49, 3.

μόροι γὰρ μέζονες μέζονας μοίρας λαγχάνουσι.

ΜΟΡΟΙ ΓΑΡ ΜΕΖΟΝΕΣ ΜΕΖΟΝΑΣ ΜΟΙΡΑΣ ΛΑΓΧΑΝΟΥΣΙ.

moroi gar mezones mezonas moiras lagkhanousi.

Les plus grands morts obtiennent les plus grands sorts.

Greater deaths win greater portions.

26 §

Clément, Stomates, IV, 141, 2.

ἄνθρωπος ἐν εὐφρόνῃ φάος ἅπτεται ἑαυτῷἀποθανών, ἀποσϐεσθείς [ὄψεις], ζῶν δὲ ἅπτεται τεθνεῶτος εὕδων, [ἀποσϐεσθεὶς ὄψεις], ἐγρη­γορὼς ἅπτεται εὕδοντος.

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΝ ΕΥΦΡΟΝΗΙ ΦΑΟΣ ʽΑΠΤΕΤΑΙ ʽΕΑΥΤΩΙΑΠΟΘΑΝΩΝ, ΑΠΟΣΒΕΣΘΕΙΣ [ΟΨΕΙΣ], ΖΩΝ ΔΕ ʽΑΠΤΕΤΑΙ ΤΕΘΝΕΩΤΟΣ ΕʽΥΔΩΝ, [ΑΠΟΣΒΕΣΘΕΙΣ ΟΨΕΙΣ], ΕΓΡΗ­ΓΟΡΩΣ ʽΑΠΤΕΤΑΙ ΕʽΥΔΟΝΤΟΣ.

anthrôpos en euphronêi phaos haptetai heautôiapothanôn, aposbestheis [opseis], zôn de haptetai tethneôtos ehudôn, [aposbestheis opseis], egrê­gorôs haptetai ehudontos.

L’homme dans la nuit, allume une lumière pour lui-même ; mort, il est éteint. Mais vivant, dans son sommeil et les yeux éteints, il brûle plus que le mort ; éveillé, plus que s’il dort.

Man is kindled and put out like a light in the night-time.

27 §

Clément, Stromates, IV, 22, 144, 3.

ἀνθρώπους μένει (ἀποθανόντας) τελευτήσαντας ἅσσα οὐκ ἔλπονται οὐδὲ δοκέουσιν.

ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΝΕΙ (ΑΠΟΘΑΝΟΝΤΑΣ) ΤΕΛΕΥΤΗΣΑΝΤΑΣ ʽΑΣΣΑ ΟΥΚ ΕΛΠΟΝΤΑΙ ΟΥΔΕ ΔΟΚΕΟΥΣΙΝ.

anthrôpous menei (apothanontas) teleutêsantas hassa ouk elpontai oude dokeousin.

Les hommes n’espèrent ni ne croient ce qui les attend après la mort.

There awaits men when they die such things as they look not for nor dream of.

28 §

Clément, Stromaque, V, 1, 9, 3.

δοκέοντα γὰρ ὁ δοκιμώτατος γινώσκει, φυλάσσει· καὶ μέντοι καὶ Δίκη κατὰ­λήψεται ψευδῶν τέκτονας καὶ μάρτυρας.

ΔΟΚΕΟΝΤΑ ΓΑΡ ʽΟ ΔΟΚΙΜΩΤΑΤΟΣ ΓΙΝΩΣΚΕΙ, ΦΥΛΑΣΣΕΙ· ΚΑΙ ΜΕΝΤΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗ ΚΑΤΑ­ΛΗΨΕΤΑΙ ΨΕΥΔΩΝ ΤΕΚΤΟΝΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΑΣ.

dokeonta gar ho dokimôtatos ginôskei, phulassei; kai mentoi kai Dikê kata­lêpsetai pseudôn tektonas kai marturas.

L’homme éprouvé sait conserver ses opinions ; le châtiment atteindra les artisans de mensonge et les faux témoins.

...bringing untrustworthy witnesses in support of disputed points.

29 §

Clément, Stromaque, V, 9, 59, 5.

αἱρεῦνται γὰρ ἓν ἀντία πάντων οἱ ἄριστοι, κλέος ἀέναον θνητῶν, οἱ δὲ πολλοὶκεκόρηνται ὅκωσπερ κτή­νεα. (αἱρεῦνται γὰρἓν ἀντί ἁπάντων οἱ ἄριστοι, κλέος ἀέναος θνητῶν οἱ δὲ πολλοὶ κεκόρηνται ὅκωσπερ κτή­νεα.)

ΑʽΙΡΕΥΝΤΑΙ ΓΑΡ ʽΕΝ ΑΝΤΙΑ ΠΑΝΤΩΝ ΟʽΙ ΑΡΙΣΤΟΙ, ΚΛΕΟΣ ΑΕΝΑΟΝ ΘΝΗΤΩΝ, ΟʽΙ ΔΕ ΠΟΛΛΟΙΚΕΚΟΡΗΝΤΑΙ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΚΤΗ­ΝΕΑ. (ΑʽΙΡΕΥΝΤΑΙ ΓΑΡʽΕΝ ΑΝΤΙ ʽΑΠΑΝΤΩΝ ΟʽΙ ΑΡΙΣΤΟΙ, ΚΛΕΟΣ ΑΕΝΑΟΣ ΘΝΗΤΩΝ ΟʽΙ ΔΕ ΠΟΛΛΟΙ ΚΕΚΟΡΗΝΤΑΙ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΚΤΗ­ΝΕΑ.)

ahireuntai gar hen antia pantôn ohi aristoi, kleos aenaon thnêtôn, ohi de polloikekorêntai hokôsper ktê­nea. (ahireuntai garhen anti hapantôn ohi aristoi, kleos aenaos thnêtôn ohi de polloi kekorêntai hokôsper ktê­nea.)

For even the best of them choose one thing above all others, immortal glory among mortals, while most of them are glutted like beasts.

30 §

Clément, Stromaque, V, 14, 104, 2.

κόσμον (τόνδε), τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν, οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ' ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀπο­σϐεννύμενον μέτρα.

ΚΟΣΜΟΝ (ΤΟΝΔΕ), ΤΟΝ ΑΥΤΟΝ ʽΑΠΑΝΤΩΝ, ΟΥΤΕ ΤΙΣ ΘΕΩΝ, ΟΥΤΕ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΠΟΙΗΣΕΝ, ΑΛΛ' ΗΝ ΑΕΙ ΚΑΙ ΕΣΤΙΝ ΚΑΙ ΕΣΤΑΙ ΠΥΡ ΑΕΙΖΩΟΝ, ʽΑΠΤΟΜΕΝΟΝ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟ­ΣΒΕΝΝΥΜΕΝΟΝ ΜΕΤΡΑ.

kosmon (tonde), ton auton hapantôn, oute tis theôn, oute anthrôpôn epoiêsen, all' ên aei kai estin kai estai pur aeizôon, haptomenon metra kai apo­sbennumenon metra.

Ce monde-ci, le même pour tous les êtres, aucun des dieux ni des hommes ne l’a fait ; mais il a toujours été, et il est, et il sera un feu toujours vivant, s’allumant avec mesure et s’éteignant avec mesure. (Léon Robin)
Ce monde été fait, par aucun des dieux ni par aucun des hommes ; il a toujours été et sera toujours feu éternellement vivant, s’allumant par mesure et s’éteignant par mesure.

This order, which is the same in all : things no'one of gods or men has made; but it was ever, is now and ever ,shall be an everliving. Fire, fixed measures of it kindling and fixed measures going out.

31 §

Clément, Stromaque, V, 14, 104, 3.

(ὅτι δὲ καὶ γενητὸν καὶ φθαρτὸν εἶναι ἐδογμάτιζεν, μηνύει τὰ ἐπιφερόμενα·) πυρὸς τροπαὶ πρῶτον θάλασσα, θαλάσσης δὲ τὸ μὲν ἥμισυ γῆ, τὸ δὲ ἥμισυ πρηστήρ. δυνάμει γὰρ λέγει ὅτι τὸ πῦρ ὑπὸ τοῦ διοικοῦντος λόγου καὶ θεοῦ τὰ σύμπαντα δι' ἀέρος πρέπεται εἰς ὑγρὸν τὸ ὡς σπέρμα τῆς διακοσμήσεως, ὃ καλεῖ θάλασσαν, ἐκ δὲ τούτου αὖθις γίνεται γῆ καὶ οὐρανὸς καὶ τὰ ἐμπερι­εχόμενα. ὅπως δὲ πάλιν ἀναλαμϐάνεται καὶ ἐκ­πυροῦται, σαφῶς διὰ τούτων δηλοῖ· [23] (γῆ) θάλασσα διαχέεται καὶ μετρέεται εἰς τὸν αὐτὸν λόγον, ὁκοῖος πρόσθεν ἦν ἢ γενέσθαι γῆ.

(ʽΟΤΙ ΔΕ ΚΑΙ ΓΕΝΗΤΟΝ ΚΑΙ ΦΘΑΡΤΟΝ ΕΙΝΑΙ ΕΔΟΓΜΑΤΙΖΕΝ, ΜΗΝΥΕΙ ΤΑ ΕΠΙΦΕΡΟΜΕΝΑ·) ΠΥΡΟΣ ΤΡΟΠΑΙ ΠΡΩΤΟΝ ΘΑΛΑΣΣΑ, ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΔΕ ΤΟ ΜΕΝ ʽΗΜΙΣΥ ΓΗ, ΤΟ ΔΕ ʽΗΜΙΣΥ ΠΡΗΣΤΗΡ. ΔΥΝΑΜΕΙ ΓΑΡ ΛΕΓΕΙ ʽΟΤΙ ΤΟ ΠΥΡ ʽΥΠΟ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΟΥΝΤΟΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΤΑ ΣΥΜΠΑΝΤΑ ΔΙ' ΑΕΡΟΣ ΠΡΕΠΕΤΑΙ ΕΙΣ ʽΥΓΡΟΝ ΤΟ ʽΩΣ ΣΠΕΡΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΕΩΣ, ʽΟ ΚΑΛΕΙ ΘΑΛΑΣΣΑΝ, ΕΚ ΔΕ ΤΟΥΤΟΥ ΑΥΘΙΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΓΗ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΜΠΕΡΙ­ΕΧΟΜΕΝΑ. ʽΟΠΩΣ ΔΕ ΠΑΛΙΝ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΚ­ΠΥΡΟΥΤΑΙ, ΣΑΦΩΣ ΔΙΑ ΤΟΥΤΩΝ ΔΗΛΟΙ· [23] (ΓΗ) ΘΑΛΑΣΣΑ ΔΙΑΧΕΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΤΡΕΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΝ ΛΟΓΟΝ, ʽΟΚΟΙΟΣ ΠΡΟΣΘΕΝ ΗΝ Η ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΓΗ.

(hoti de kai genêton kai phtharton einai edogmatizen, mênuei ta epipheromena;) puros tropai prôton thalassa, thalassês de to men hêmisu gê, to de hêmisu prêstêr. dunamei gar legei hoti to pur hupo tou dioikountos logou kai theou ta sumpanta di' aeros prepetai eis hugron to hôs sperma tês diakosmêseôs, ho kalei thalassan, ek de toutou authis ginetai gê kai ouranos kai ta emperi­ekhomena. hopôs de palin analambanetai kai ek­puroutai, saphôs dia toutôn dêloi; [23] (gê) thalassa diakheetai kai metreetai eis ton auton logon, hokoios prosthen ên ê genesthai gê.

Les changements du feu sont d’abord la mer, et, de la mer, pour moitié terre, moitié prestère. La mer se répand et se mesure au même compte qu’avant que la terre ne fût.

The transformations of Fire are first of all sea and alf of the sea is earth half fiery stormcloud.

32 §

Clément, Stromates, V, 115, 1.

ἓν τὸ σοφὸν μοῦνον λέγ­εσθαι οὐκ ἐθέλει καὶ ἐθέλει Ζηνὸς ὄνομα.

ʽΕΝ ΤΟ ΣΟΦΟΝ ΜΟΥΝΟΝ ΛΕΓ­ΕΣΘΑΙ ΟΥΚ ΕΘΕΛΕΙ ΚΑΙ ΕΘΕΛΕΙ ΖΗΝΟΣ ΟΝΟΜΑ.

hen to sophon mounon leg­esthai ouk ethelei kai ethelei Zênos onoma.

Une sagesse unique veut être appelée du nom de Zeus, qui ne le veut pas. (Léon Robin)
L’un, qui seul est sage, veut et ne veut pas être appelé du nom de Zeus.

Wisdom is one only. It is willing and unwilling to be called by the name of Zeus.

33 §

Clément, Stromaque, V, 14, 115, 2.

νόμος καὶ βουλῇ πείθεσθαι ἑνός.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΗΙ ΠΕΙΘΕΣΘΑΙ ʽΕΝΟΣ.

nomos kai boulêi peithesthai henos.

La loi et la sentence est d’obéir à l’un.

And it is the law, too, that we obey the counsel of one.

Fragments 34 : Clément, Stromates, V, 115, 3. & Préparation évangélique, XIII, 13, 42.

ἀξύνετοιἀκούσαντεςκω­φοῖσιν ἐοίκασι· φάτις αὐτοῖσιν μαρτυρεῖ παρ’­εόντας ἀπεῖναι.

ΑΞΥΝΕΤΟΙΑΚΟΥΣΑΝΤΕΣΚΩ­ΦΟΙΣΙΝ ΕΟΙΚΑΣΙ· ΦΑΤΙΣ ΑΥΤΟΙΣΙΝ ΜΑΡΤΥΡΕΙ ΠΑΡ’­ΕΟΝΤΑΣ ΑΠΕΙΝΑΙ.

aksunetoiakousanteskô­phoisin eoikasi; phatis autoisin marturei par’­eontas apeinai.

Les inintelligents qui écoutent ressemblent à des sourds ; le proverbe témoigne que, tout présents qu’ils soient, ils sont absents.

Fools when they do hear are like the deaf; of them, does the proverb bear witness that they are absent, when, present.

35 §

Clément, Stromates, V, 140, 6.

_ _ χρὴ γὰρ εὖ μάλα πολλῶν ἵστορας φιλοσόφους ἄνδρας εἶναι καθ' Ἡράκλειτον.

_ _ ΧΡΗ ΓΑΡ ΕΥ ΜΑΛΑ ΠΟΛΛΩΝ ʽΙΣΤΟΡΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘ' ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ.

_ _ khrê gar eu mala pollôn historas philosophous andras einai kath' hÊrakleiton.

Men that love wisdom must be acquainted with very many things indeed.

36 §

Clément, Stromates, VI, 17, 2.

_ _ ψυχῆισιν θάνατος ὕδωρ γενέσθαι, ὕδατι δὲ θάνατος γῆν γενέσθαι,
ἐκ γῆς δὲ ὕδωρ γίνεται, ἐξ ὕδατος δὲ ψυχή.

_ _ ΨΥΧΗΙΣΙΝ ΘΑΝΑΤΟΣ ʽΥΔΩΡ ΓΕΝΕΣΘΑΙ, ʽΥΔΑΤΙ ΔΕ ΘΑΝΑΤΟΣ ΓΗΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ,
ΕΚ ΓΗΣ ΔΕ ʽΥΔΩΡ ΓΙΝΕΤΑΙ, ΕΞ ʽΥΔΑΤΟΣ ΔΕ ΨΥΧΗ.

_ _ psukhêisin thanatos hudôr genesthai, hudati de thanatos gên genesthai,
ek gês de hudôr ginetai, eks hudatos de psukhê.

Pour les âmes, la mort est de devenir eau ; pour l’eau, la mort est de devenir terre ; mais de la terre vient l’eau, de l’eau vient l’âme.

For it is death to souls to become water, and death to water to become earth. But water comes from earth ; and, from water, soul.

37 §

Columelle, Res rustica, VIII, 4, 4.

si modo credimus Ephesio Heracleto qui ait sues caeno [Vgl. B 13 ] , cohortales aves pulvere vel cinere lavari.

Swine wash in the mire, and barnyard fowls in dust.

38 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, I, 23.

δοκεῖ δὲ κατά τινας πρῶτος ἀστρολογῆσαι ... μαρτυρεῖ δ' αὐτὸ καὶ Ἡράκλειτος καὶ Δημόκριτος.

ΔΟΚΕΙ ΔΕ ΚΑΤΑ ΤΙΝΑΣ ΠΡΩΤΟΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΗΣΑΙ ... ΜΑΡΤΥΡΕΙ Δ' ΑΥΤΟ ΚΑΙ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ.

dokei de kata tinas prôtos astrologêsai ... marturei d' auto kai hÊrakleitos kai Dêmokritos.

[???]

39 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, I, 88.

ἐν Πριήνῃ Βίας ἐγένετο ὁ Τευτάμεω, οὗ πλέων λόγος ἢτῶν ἄλλων.

ΕΝ ΠΡΙΗΝΗΙ ΒΙΑΣ ΕΓΕΝΕΤΟ ʽΟ ΤΕΥΤΑΜΕΩ, ΟʽΥ ΠΛΕΩΝ ΛΟΓΟΣ ΗΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.

en Priênêi Bias egeneto ho Teutameô, ohu pleôn logos êtôn allôn.

Dans Priène, vivait Bias, fils de Teutame, dont on parle plus que des autres.

In Priene lived Bias, son of Teutamas, who is of more account than the rest. (He said, "Most men are bad.").

40 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 1.

πολυμαθίη νόον (ἔχειν) οὐ διδάσκει· Ἡσίοδονγὰρ ἂν ἐδίδαξε καὶ Πυθαγόρην αὖτις τε Ξενοφάνεά (τε) καὶ Ἑκαταῖον.

ΠΟΛΥΜΑΘΙΗ ΝΟΟΝ (ΕΧΕΙΝ) ΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΙ· ʽΗΣΙΟΔΟΝΓΑΡ ΑΝ ΕΔΙΔΑΞΕ ΚΑΙ ΠΥΘΑΓΟΡΗΝ ΑΥΤΙΣ ΤΕ ΞΕΝΟΦΑΝΕΑ (ΤΕ) ΚΑΙ ʽΕΚΑΤΑΙΟΝ.

polumathiê noon (ekhein) ou didaskei; hÊsiodongar an edidakse kai Puthagorên autis te Ksenophanea (te) kai hEkataion.

La polymathie n’enseigne pas l’intelligence; elle eût enseigné Pythagore, Xénophane et Hécatée.

The learning of many things teacheth not understanding, else would it have taught Hesiod and Pythagoras, and again Xenophanes and Hekataios.

41 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 1.

εἶναι γὰρ ἓν τὸ σοφόν, ἐπίστασθαι γνώμην, ὁτέη ἐκυϐέρνησε πάντα διὰ πάντων.

ΕΙΝΑΙ ΓΑΡ ʽΕΝ ΤΟ ΣΟΦΟΝ, ΕΠΙΣΤΑΣΘΑΙ ΓΝΩΜΗΝ, ʽΟΤΕΗ ΕΚΥΒΕΡΝΗΣΕ ΠΑΝΤΑ ΔΙΑ ΠΑΝΤΩΝ.

einai gar hen to sophon, epistasthai gnômên, hoteê ekubernêse panta dia pantôn.

(La sagesse est de) savoir le dessein dans lequel tout est régi dans sa totalité. (Léon Robin)
II n’y a qu’une chose sage, c’est de connaître la pensée qui peut tout gouverner partout.

Wisdom is one thing. It is to know the thought by which all things are steered through all things.

42 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 1.

τόν τε Ὅμηρον ἔφασκεν ἄξιον ἐκ τῶν ἀγώνων ἐκϐάλλεσθαι καὶῥαπίζεσθαι καὶ Ἀρχίλοχον ὁμοίως.

ΤΟΝ ΤΕ ʽΟΜΗΡΟΝ ΕΦΑΣΚΕΝ ΑΞΙΟΝ ΕΚ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΕΚΒΑΛΛΕΣΘΑΙ ΚΑΙʽΡΑΠΙΖΕΣΘΑΙ ΚΑΙ ΑΡΧΙΛΟΧΟΝ ʽΟΜΟΙΩΣ.

ton te hOmêron ephasken aksion ek tôn agônôn ekballesthai kaihrapizesthai kai Arkhilokhon homoiôs.

Homer should be turned out of the lists and whipped, and Archilochos likewise.

43 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 2.

_ _ ὕϐριν χρὴ σϐεννύναι μᾶλλονἢ πυρκαϊήν

_ _ ʽΥΒΡΙΝ ΧΡΗ ΣΒΕΝΝΥΝΑΙ ΜΑΛΛΟΝΗ ΠΥΡΚΑΪΗΝ

_ _ hubrin khrê sbennunai mallonê purkabên

Mieux vaut étouffer la démesure qu’un incendie.

Wantonness needs to be extinguished even more than a conflagration.

44 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 2.

_ _ μάχεσθαι χρὴ τὸν δῆμον ὑπὲρ τοῦ νόμου ὅκωσπερ τείχεος.

_ _ ΜΑΧΕΣΘΑΙ ΧΡΗ ΤΟΝ ΔΗΜΟΝ ʽΥΠΕΡ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΤΕΙΧΕΟΣ.

_ _ makhesthai khrê ton dêmon huper tou nomou hokôsper teikheos.

Le peuple doit combattre pour la loi comme pour ses murailles.

The people must fight for its law as for its walls.

45 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 2.

ψυχῇ πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο, πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν· οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει.

ΨΥΧΗΙ ΠΕΙΡΑΤΑ ΙΩΝ ΟΥΚ ΑΝ ΕΞΕΥΡΟΙΟ, ΠΑΣΑΝ ΕΠΙΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΣ ʽΟΔΟΝ· ΟʽΥΤΩ ΒΑΘΥΝ ΛΟΓΟΝ ΕΧΕΙ.

psukhêi peirata iôn ouk an ekseuroio, pasan epiporeuomenos hodon; ohutô bathun logon ekhei.

You will not find the boundaries of soul by travelling in any direction.

46 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 7.

_ _ τήν τε οἴησιν ἱερὰν νόσον ἔλεγε καὶ τὴν ὅρασιν ψεύδεσθαι.

_ _ ΤΗΝ ΤΕ ΟΙΗΣΙΝ ʽΙΕΡΑΝ ΝΟΣΟΝ ΕΛΕΓΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ʽΟΡΑΣΙΝ ΨΕΥΔΕΣΘΑΙ.

_ _ tên te oiêsin hieran noson elege kai tên horasin pseudesthai.

La présomption est une maladie sacrée.

[...]

47 §

Diogène Laërce, Vies des philosophes, IX, 73.

μὴεἰκῆπερὶ τῶν μεγίστων συμϐαλλώμεθα.

ΜΗΕΙΚΗΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΕΓΙΣΤΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΩΜΕΘΑ.

mêeikêperi tôn megistôn sumballômetha.

Let us not conjecture at random about the greatest things.

48 §

Etymologicum lagnum,
Article :

βιός τῷοὖντόξῳ ὄνομα βίος, ἔργον δὲ θάνατος.

ΒΙΟΣ ΤΩΙΟΥΝΤΟΞΩΙ ΟΝΟΜΑ ΒΙΟΣ, ΕΡΓΟΝ ΔΕ ΘΑΝΑΤΟΣ.

bios tôiountoksôi onoma bios, ergon de thanatos.

The bow is called life (βίος), but its work is death.

49 §

Théodore Prodrome, Lettres, I.

εἷς ἐμοὶ μύριοι, (ἐὰν ἄριστος ᾖ.)

ΕʽΙΣ ΕΜΟΙ ΜΥΡΙΟΙ, (ΕΑΝ ΑΡΙΣΤΟΣ ΗΙ.)

ehis emoi murioi, (ean aristos êi.)

One is as ten thousand to me, if he be the best.

(Fragment 49 a :
Héraclite, Questions Homériques, 24

ποταμοῖςτοῖς αὐτοῖς ἐμϐαίνομέν τε καὶ οὐκ ἐμϐαίνομεν, εἶμέν τε καὶ οὐκ εἶμέν.)

ΠΟΤΑΜΟΙΣΤΟΙΣ ΑΥΤΟΙΣ ΕΜΒΑΙΝΟΜΕΝ ΤΕ ΚΑΙ ΟΥΚ ΕΜΒΑΙΝΟΜΕΝ, ΕΙΜΕΝ ΤΕ ΚΑΙ ΟΥΚ ΕΙΜΕΝ.)

potamoistois autois embainomen te kai ouk embainomen, eimen te kai ouk eimen.)

We step and do not step into the same rivers; we are and are not.

50 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 1.

Ἡ. μὲν οὖν ἕνφησιν εἶναι τὸ πᾶν διαιρετὸν ἀδιαίρετον, γενητὸν ἀγένητον,θνητὸν ἀθάνατον, λόγον αἰῶνα, πατέρα υἱόν, θεὸν δίκαιον· «οὐκ ἐμοῦ, ἀλλὰ τοῦ λόγου ἀκούσαντας ὁμολογεῖν σο­φόν ἐστιν ἓν πάντα εἶναί»
(ὁ Ἡ. φησι.)

ʽΗ. ΜΕΝ ΟΥΝ ʽΕΝΦΗΣΙΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ ΔΙΑΙΡΕΤΟΝ ΑΔΙΑΙΡΕΤΟΝ, ΓΕΝΗΤΟΝ ΑΓΕΝΗΤΟΝ,ΘΝΗΤΟΝ ΑΘΑΝΑΤΟΝ, ΛΟΓΟΝ ΑΙΩΝΑ, ΠΑΤΕΡΑ ΥʽΙΟΝ, ΘΕΟΝ ΔΙΚΑΙΟΝ· «ΟΥΚ ΕΜΟΥ, ΑΛΛΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΚΟΥΣΑΝΤΑΣ ʽΟΜΟΛΟΓΕΙΝ ΣΟ­ΦΟΝ ΕΣΤΙΝ ʽΕΝ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ»
(ʽΟ ʽΗ. ΦΗΣΙ.)

hÊ. men oun henphêsin einai to pan diaireton adiaireton, genêton agenêton,thnêton athanaton, logon aiôna, patera uhion, theon dikaion; «ouk emou, alla tou logou akousantas homologein so­phon estin hen panta einai»
(ho hÊ. phêsi.)

Ce n’est pas a moi qu’il est sage de prêter l’oreille, mais à la Pensée, en reconnaissant que tout est un. (Léon Robin)
Ce n’est pas à moi, mais au logos qu’il est sage d’accorder que l’un devient toutes choses.

It is wise to hearken, not to me, but to my Word, and to confess that all things are one.

51 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 2.

(καὶ ὅτι τοῦτο οὐκ ἴσασι πάντες οὐδὲ ὁμολογοῦσιν, ἐπιμέμφεται ὧδέ τως·) οὐ ξυνιᾶσιν ὅκως διαφερόμενον ἑωυτῷ ὁμολογέει· παλίν­τροπος ἁρμονίη ὅκωσπερ τόξου καὶ λύρης.

(ΚΑΙ ʽΟΤΙ ΤΟΥΤΟ ΟΥΚ ΙΣΑΣΙ ΠΑΝΤΕΣ ΟΥΔΕ ʽΟΜΟΛΟΓΟΥΣΙΝ, ΕΠΙΜΕΜΦΕΤΑΙ ʽΩΔΕ ΤΩΣ·) ΟΥ ΞΥΝΙΑΣΙΝ ʽΟΚΩΣ ΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΝ ʽΕΩΥΤΩΙ ʽΟΜΟΛΟΓΕΕΙ· ΠΑΛΙΝ­ΤΡΟΠΟΣ ʽΑΡΜΟΝΙΗ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΤΟΞΟΥ ΚΑΙ ΛΥΡΗΣ.

(kai hoti touto ouk isasi pantes oude homologousin, epimemphetai hôde tôs;) ou ksuniasin hokôs diapheromenon heôutôi homologeei; palin­tropos harmoniê hokôsper toksou kai lurês.

Le discordant, s’accorde avec soi-même ; accord de tensions inverses, comme dans l’arc ou la lyre. (Léon Robin)
Ils ne comprennent pas comment ce qui lutte avec soi-même peut s’accorder. L’harmonie du monde est par tensions opposées, comme pour la lyre et pour l’arc.

Men do not know how that which is drawn in different directions harmonises with itself. The harmonious structure of the world depends upon opposite tension like that of the bow and the lyre.

52 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 4.

αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεττεύων· παιδὸς ἡ βασιληίη.

ΑΙΩΝ ΠΑΙΣ ΕΣΤΙ ΠΑΙΖΩΝ, ΠΕΤΤΕΥΩΝ· ΠΑΙΔΟΣ ʽΗ ΒΑΣΙΛΗΙΗ.

aiôn pais esti paizôn, petteuôn; paidos hê basilêiê.

C’est un enfant qui s’amuse à jouer aux dames : souveraineté d’un enfant. (Léon Robin)
L’Éternel est un enfant qui joue à la pettie ; la royauté est a un enfant.

Time is a child playing draughts, the kingly power is a child's.

53 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 4.

Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς, καὶ τοὺς μὲν θεοὺς ἔδειξε τοὺς δὲ ἀνθρώπους, τοὺς μὲν δούλους ἐποίησε τοὺς δὲ ἐλευθέρους.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΜΕΝ ΠΑΤΗΡ ΕΣΤΙ, ΠΑΝΤΩΝ ΔΕ ΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΘΕΟΥΣ ΕΔΕΙΞΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΔΟΥΛΟΥΣ ΕΠΟΙΗΣΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ.

Polemos pantôn men patêr esti, pantôn de basileus, kai tous men theous edeikse tous de anthrôpous, tous men doulous epoiêse tous de eleutherous.

Le conflit est le père de toute chose, roi de toute chose. (Léon Robin)
La guerre est père de tout, roi de tout, a désigné ceux-ci comme dieux, ceux-là comme hommes, ceux-ci comme esclaves, ceux-la comme libres.

War is the father of all and the king of all; and some he has made gods and some men, some bond and some free.

54 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 5.

ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κρείττων.

ʽΑΡΜΟΝΙΗ ΑΦΑΝΗΣ ΦΑΝΕΡΗΣ ΚΡΕΙΤΤΩΝ.

harmoniê aphanês phanerês kreittôn.

L’Harmonie invisible supérieure à l’harmonie visible. (Léon Robin)
Il y a une harmonie dérobée, meilleure que l’apparente et ou le dieu a mêlé et profondément caché les différences et les diversités.

The hidden harmony is better than the open.

55 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 15.

ὅσων ὄψις ἀκοὴ μάθησις, ταῦτα ἐγὼ προτιμέω.

ʽΟΣΩΝ ΟΨΙΣ ΑΚΟΗ ΜΑΘΗΣΙΣ, ΤΑΥΤΑ ΕΓΩ ΠΡΟΤΙΜΕΩ.

hosôn opsis akoê mathêsis, tauta egô protimeô.

Ce qu’on voit, ce qu’on entend, ce qu’on apprend, voilà ce que j’estime davantage.

Am I to prize these things above what can be seen, heard, and learned ?

56 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 6.

ἐξηπάτηνται, (φησίν,) οἱ ἄνθρωποι πρὸς τὴν γνῶσιν τῶν φανερῶν παραπλησίως Ὁμήρῳ, ὅς ἐγένετο τῶν Ἑλλήνων σοφώτερος πάντων. ἐκεῖνόν τε γὰρ παῖδες φθεῖρας κατακτείνοντες ἐξηπάτησαν εἰπόντες· ὅσα εἴδομεν καὶ ἐλάϐομεν, ταῦτα ἀπο­λείπομεν, ὅσα δὲ οὔτε εἴδομεν οὔτ' ἐλάϐομεν, ταῦτα φέρομεν.

ΕΞΗΠΑΤΗΝΤΑΙ, (ΦΗΣΙΝ,) ΟʽΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΦΑΝΕΡΩΝ ΠΑΡΑΠΛΗΣΙΩΣ ʽΟΜΗΡΩΙ, ʽΟΣ ΕΓΕΝΕΤΟ ΤΩΝ ʽΕΛΛΗΝΩΝ ΣΟΦΩΤΕΡΟΣ ΠΑΝΤΩΝ. ΕΚΕΙΝΟΝ ΤΕ ΓΑΡ ΠΑΙΔΕΣ ΦΘΕΙΡΑΣ ΚΑΤΑΚΤΕΙΝΟΝΤΕΣ ΕΞΗΠΑΤΗΣΑΝ ΕΙΠΟΝΤΕΣ· ʽΟΣΑ ΕΙΔΟΜΕΝ ΚΑΙ ΕΛΑΒΟΜΕΝ, ΤΑΥΤΑ ΑΠΟ­ΛΕΙΠΟΜΕΝ, ʽΟΣΑ ΔΕ ΟΥΤΕ ΕΙΔΟΜΕΝ ΟΥΤ' ΕΛΑΒΟΜΕΝ, ΤΑΥΤΑ ΦΕΡΟΜΕΝ.

eksêpatêntai, (phêsin,) ohi anthrôpoi pros tên gnôsin tôn phanerôn paraplêsiôs hOmêrôi, hos egeneto tôn hEllênôn sophôteros pantôn. ekeinon te gar paides phtheiras katakteinontes eksêpatêsan eipontes; hosa eidomen kai elabomen, tauta apo­leipomen, hosa de oute eidomen out' elabomen, tauta pheromen.

Les hommes se trompent pour la connaissance des choses évidentes, comme Homère qui fut le plus sage des Grecs. Des enfants, qui faisaient la chasse à leur vermine, l’ont trompé en disant: « Ce que nous voyons et prenons, nous le laissons; ce que nous ne voyons ni prenons, nous l’emportons ».

[???]

57 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 2.

διδάσκαλος δὲ πλείστων Ἡσίοδος· τοῦτον ἐπίστανται πλεῖστα εἰδέναι, ὅστις ἡμέρην καὶ εὐφρόνην οὐκ ἐγίνωσκεν· ἔστι γὰρ ἕν.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΔΕ ΠΛΕΙΣΤΩΝ ʽΗΣΙΟΔΟΣ· ΤΟΥΤΟΝ ΕΠΙΣΤΑΝΤΑΙ ΠΛΕΙΣΤΑ ΕΙΔΕΝΑΙ, ʽΟΣΤΙΣ ʽΗΜΕΡΗΝ ΚΑΙ ΕΥΦΡΟΝΗΝ ΟΥΚ ΕΓΙΝΩΣΚΕΝ· ΕΣΤΙ ΓΑΡ ʽΕΝ.

didaskalos de pleistôn hÊsiodos; touton epistantai pleista eidenai, hostis hêmerên kai euphronên ouk eginôsken; esti gar hen.

La foule a pour maître Hésiode ; elle prend pour le plus grand savant celui qui ne sait pas ce qu’est le jour ou la nuit ; car c’est une même chose.

Hesiod is most men's teacher. Men think he knew very many things, a man who did not know day or night! They are one.

58 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 3.

_ _ καὶ ἀγαθὸν καὶ κακόν [näml. ἕν ἐστιν ] . οἱ γοῦν ἰατροί, (φησίν ὁ Ἡ.,) τέμ­νοντες, καίοντες, πάντῃ βασανίζοντες κακῶς τοὺς ἀρρωστοῦντας, ἐπαιτέονται μηδὲν ἄξιοι μισθὸν λαμ­ϐάνειν παρὰ τῶν ἀρρω­στούντων, ταὐτὰ ἐργαζό­μενοι, τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰς νόσους.

_ _ ΚΑΙ ΑΓΑΘΟΝ ΚΑΙ ΚΑΚΟΝ [näml. ʽΕΝ ΕΣΤΙΝ ] . ΟʽΙ ΓΟΥΝ ΙΑΤΡΟΙ, (ΦΗΣΙΝ ʽΟ ʽΗ.,) ΤΕΜ­ΝΟΝΤΕΣ, ΚΑΙΟΝΤΕΣ, ΠΑΝΤΗΙ ΒΑΣΑΝΙΖΟΝΤΕΣ ΚΑΚΩΣ ΤΟΥΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥΝΤΑΣ, ΕΠΑΙΤΕΟΝΤΑΙ ΜΗΔΕΝ ΑΞΙΟΙ ΜΙΣΘΟΝ ΛΑΜ­ΒΑΝΕΙΝ ΠΑΡΑ ΤΩΝ ΑΡΡΩ­ΣΤΟΥΝΤΩΝ, ΤΑΥΤΑ ΕΡΓΑΖΟ­ΜΕΝΟΙ, ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΤΑΣ ΝΟΣΟΥΣ.

_ _ kai agathon kai kakon [näml. hen estin ] . ohi goun iatroi, (phêsin ho hÊ.,) tem­nontes, kaiontes, pantêi basanizontes kakôs tous arrôstountas, epaiteontai mêden aksioi misthon lam­banein para tôn arrô­stountôn, tauta ergazo­menoi, ta agatha kai tas nosous.

Les médecins taillent, brûlent, torturent de toute façon les malades et, leur faisant un bien qui est la même chose qu’une maladie, réclament une récompense qu’ils ne méritent guère.

Physicians who cut, burn, stab, and rack the sick, then complain that they do not get any adequate recompense for it.

59 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 9, 4.

γναφείῳ ὁδὸς εὐθεῖα καὶ σκολιὴ (ἡ τοῦ ὀργάνου τοῦ καλουμένου κοχλίου ἐν τῷ γναφείῳ περιστροφὴ εὐθεῖα καὶ σκολιή· ἄνω γὰρ ὁμοῦ καὶ κύκλῳ περιέρχεται) μία ἐστί, (φησί,) καὶ ἡ αὐτή.

ΓΝΑΦΕΙΩΙ ʽΟΔΟΣ ΕΥΘΕΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΛΙΗ (ʽΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΥ ΚΟΧΛΙΟΥ ΕΝ ΤΩΙ ΓΝΑΦΕΙΩΙ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΕΥΘΕΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΛΙΗ· ΑΝΩ ΓΑΡ ʽΟΜΟΥ ΚΑΙ ΚΥΚΛΩΙ ΠΕΡΙΕΡΧΕΤΑΙ) ΜΙΑ ΕΣΤΙ, (ΦΗΣΙ,) ΚΑΙ ʽΗ ΑΥΤΗ.

gnapheiôi hodos eutheia kai skoliê (hê tou organou tou kaloumenou kokhliou en tôi gnapheiôi peristrophê eutheia kai skoliê; anô gar homou kai kuklôi perierkhetai) mia esti, (phêsi,) kai hê autê.

The straight and the crooked path of the fuller's comb is one and the same.

60 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 4.

ὁδὸς ἄνω κάτω μία καὶ ὡυτή.

ʽΟΔΟΣ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΜΙΑ ΚΑΙ ʽΩΥΤΗ.

hodos anô katô mia kai hôutê.

Une route vers en haut et une vers en bas. (Léon Robin)
Un même chemin en haut, en bas.

The way up and the way down is one and the same.

61 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 5.

θάλασσα ὕδωρ καθα­ρώτατον καὶ μιαρώτατον, ἰχθύσι μὲν πότιμον καὶ σωτήριον, ἀνθρώποις δὲ ἄποτον καὶ ὀλέθριον.

ΘΑΛΑΣΣΑ ʽΥΔΩΡ ΚΑΘΑ­ΡΩΤΑΤΟΝ ΚΑΙ ΜΙΑΡΩΤΑΤΟΝ, ΙΧΘΥΣΙ ΜΕΝ ΠΟΤΙΜΟΝ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΟΝ, ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΔΕ ΑΠΟΤΟΝ ΚΑΙ ΟΛΕΘΡΙΟΝ.

thalassa hudôr katha­rôtaton kai miarôtaton, ikhthusi men potimon kai sôtêrion, anthrôpois de apoton kai olethrion.

La mer est l’eau la plus pure et la plus souillée ; potable et salutaire aux poissons, elle est non potable et funeste pour les hommes.

The sea is the purest and the impurest water Fish can drink it, and it is good for them; to men it is undrinkable and destructive.

62 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 6.

ἀθάνατοι θνητοί, θνητοὶ ἀθάνατοι, ζῶντες τὸν ἐκεί­νων θάνατον, τὸν δὲ ἐκείνων βίον τεθνεῶτες.

ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΘΝΗΤΟΙ, ΘΝΗΤΟΙ ΑΘΑΝΑΤΟΙ, ΖΩΝΤΕΣ ΤΟΝ ΕΚΕΙ­ΝΩΝ ΘΑΝΑΤΟΝ, ΤΟΝ ΔΕ ΕΚΕΙΝΩΝ ΒΙΟΝ ΤΕΘΝΕΩΤΕΣ.

athanatoi thnêtoi, thnêtoi athanatoi, zôntes ton ekei­nôn thanaton, ton de ekeinôn bion tethneôtes.

Les immortels sont mortels et les mortels, immortels ; la vie des uns est la mort des autres, la mort des uns, la vie des autres.

Mortals are immortals and immortals are mortals, the one living the other's death and dying the other's life.

63 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 6.

_ _ λέγει δὲ καὶ σαρκὸς ἀνάστασιν ταύτης (τῆς) φανερᾶς, ἐνᾗ γεγενήμεθα, καὶ τὸν θεὸν οἶδε ταύτης τῆς ἀναστάσεως αἴτιον οὕτως λέγων· ἔνθα δ' ἐόντι ἐπ­ανίστασθαι καὶ φύλακας γίνεσθαι ἐγερτὶ ζώντων καὶ νεκρῶν. λέγει δὲ καὶ τοῦ κόσμου κρίσιν καὶ πάντων τῶν ἐν αὐτῷ διὰ πυρὸς.

_ _ ΛΕΓΕΙ ΔΕ ΚΑΙ ΣΑΡΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΝ ΤΑΥΤΗΣ (ΤΗΣ) ΦΑΝΕΡΑΣ, ΕΝʽΗΙ ΓΕΓΕΝΗΜΕΘΑ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΟΙΔΕ ΤΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΑΙΤΙΟΝ ΟʽΥΤΩΣ ΛΕΓΩΝ· ΕΝΘΑ Δ' ΕΟΝΤΙ ΕΠ­ΑΝΙΣΤΑΣΘΑΙ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΑΣ ΓΙΝΕΣΘΑΙ ΕΓΕΡΤΙ ΖΩΝΤΩΝ ΚΑΙ ΝΕΚΡΩΝ. ΛΕΓΕΙ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΡΙΣΙΝ ΚΑΙ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΑΥΤΩΙ ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ.

_ _ legei de kai sarkos anastasin tautês (tês) phaneras, enhêi gegenêmetha, kai ton theon oide tautês tês anastaseôs aition ohutôs legôn; entha d' eonti ep­anistasthai kai phulakas ginesthai egerti zôntôn kai nekrôn. legei de kai tou kosmou krisin kai pantôn tôn en autôi dia puros.

De là ils s’élèvent et deviennent gardiens vigilants des vivants et des morts.

...that they rise up and become the guardians of the hosts as of the quick and dead.

64 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 7.

πυρὸςγίνεσθαι λέγων οὕτως· τὰ δὲ πὰντα οἰακίζει κεραυνός [28], τουτέστι κατευθύνει,κεραυνὸν [τὸ πῦρ λέγων τὸ αἰώνιον. λέγει δὲ καὶ φρόνιμον τοῦτο εἶναι] τὸ πῦρ καὶ τῆς διοικήσεως τῶν

ΠΥΡΟΣΓΙΝΕΣΘΑΙ ΛΕΓΩΝ ΟʽΥΤΩΣ· ΤΑ ΔΕ ΠΑΝΤΑ ΟΙΑΚΙΖΕΙ ΚΕΡΑΥΝΟΣ [28], ΤΟΥΤΕΣΤΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΙ,ΚΕΡΑΥΝΟΝ [ΤΟ ΠΥΡ ΛΕΓΩΝ ΤΟ ΑΙΩΝΙΟΝ. ΛΕΓΕΙ ΔΕ ΚΑΙ ΦΡΟΝΙΜΟΝ ΤΟΥΤΟ ΕΙΝΑΙ] ΤΟ ΠΥΡ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΤΩΝ

purosginesthai legôn ohutôs; ta de panta oiakizei keraunos [28], toutesti kateuthunei,keraunon [to pur legôn to aiônion. legei de kai phronimon touto einai] to pur kai tês dioikêseôs tôn

La foudre est au gouvernail de l’univers.

The thunderbolt steers all things.

65 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 7.

ὄλων αἴτιον· καλεῖ δὲ αὐτὸ χρησμοσύνην καὶ κόρον [24] χρησμοσύνη δὲ ἐστιν ἡ διακόσμησις κατ΄ αὐτον, ἡ δὲ ἐκπύρωσις

ΟΛΩΝ ΑΙΤΙΟΝ· ΚΑΛΕΙ ΔΕ ΑΥΤΟ ΧΡΗΣΜΟΣΥΝΗΝ ΚΑΙ ΚΟΡΟΝ [24] ΧΡΗΣΜΟΣΥΝΗ ΔΕ ΕΣΤΙΝ ʽΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΙΣ ΚΑΤ΄ ΑΥΤΟΝ, ʽΗ ΔΕ ΕΚΠΥΡΩΣΙΣ

olôn aition; kalei de auto khrêsmosunên kai koron [24] khrêsmosunê de estin hê diakosmêsis kat΄ auton, hê de ekpurôsis

Le feu est indigence et satiété. (Léon Robin)

Fire is want and surfeit.

66 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 7.

κόρος. πάντα γάρ, φησί, τὸ πῦρ ἐπελθὸν κρινεῖ καὶ καταλήψεται [26]

ΚΟΡΟΣ. ΠΑΝΤΑ ΓΑΡ, ΦΗΣΙ, ΤΟ ΠΥΡ ΕΠΕΛΘΟΝ ΚΡΙΝΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΤΑΙ [26]

koros. panta gar, phêsi, to pur epelthon krinei kai katalêpsetai [26]

En s’avançant le feu jugera et condamnera toutes choses. (Léon Robin)
Le feu survenant jugera et dévorera toutes choses.

Fire will come upon and lay hold of all things.

67 §

Hippolyte, Réfutation des toutes les hérésies, IX, 10, 7.

ὁ θεὸς ἡμέρη εὐφρόνη, χειμὼν θέρος, πόλεμος εἰρήνη, κόρος λιμός (τἀναντία ἅπαντα· οὗτος ὁ νοῦς), ἀλλοιοῦται δὲ ὅκωσπερ (πῦρ), ὁπόταν συμμιγῇ θυώμασιν ὀνομάζεται καθ΄ ἡδονὴν ἑκάστου.

ʽΟ ΘΕΟΣ ʽΗΜΕΡΗ ΕΥΦΡΟΝΗ, ΧΕΙΜΩΝ ΘΕΡΟΣ, ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΡΗΝΗ, ΚΟΡΟΣ ΛΙΜΟΣ (ΤΑΝΑΝΤΙΑ ʽΑΠΑΝΤΑ· ΟʽΥΤΟΣ ʽΟ ΝΟΥΣ), ΑΛΛΟΙΟΥΤΑΙ ΔΕ ʽΟΚΩΣΠΕΡ (ΠΥΡ), ʽΟΠΟΤΑΝ ΣΥΜΜΙΓΗΙ ΘΥΩΜΑΣΙΝ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΚΑΘ΄ ʽΗΔΟΝΗΝ ʽΕΚΑΣΤΟΥ.

ho theos hêmerê euphronê, kheimôn theros, polemos eirênê, koros limos (tanantia hapanta; ohutos ho nous), alloioutai de hokôsper (pur), hopotan summigêi thuômasin onomazetai kath΄ hêdonên hekastou.

Il est en effet jour et nuit, hiver et été, guerre et paix, satiété et faim. (Léon Robin)
Le dieu est jour-nuit, hiver-été, guerre-paix, satiété-faim. Il se change comme quand on y mêle des parfums ; alors on le nomme suivant leur odeur.

God is day and night, winter and summer, war and peace, satiety and hunger; but he takes various shapes, just as fire, when it is mingled with different incenses, is named according to the savour of each.

67a §

Hidosus scholasticus, Commentaire de Timée, 34 b. ss.

ita vitalis calor a sole procedens omnibus quae vivunt vitam subministrat. cui sententiae Heraclitus adquiescens optimam similitudinem dat de aranea ad animam, de tela araneae ad corpus, sic(ut) aranea, ait, stans in medio telae sentit, quam cito musca aliquem filum suum corrumpit itaque illuc celeriter currit quasi de fili persectione dolens, sic hominis anima aliqua parte corporis laesa illuc festine meat quasi impatiens laesionis corporis, cui firme et proportionaliter iuncta est.

[???]

68 §

Jamblique, Des mystères, I, 11.

καὶ διὰ τοῦτο εἰκότως αὐτὰ ἄκεα Ἡ. προσεῖπεν ὡς ἐξακεσόμενα τὰ δεινὰ καὶ τὰς ψυχὰς ἐξάντεις ἀπεργαζόμενα τῶν ἐν τῇ γενέσει συμφορῶν.

ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ ΕΙΚΟΤΩΣ ΑΥΤΑ ΑΚΕΑ ʽΗ. ΠΡΟΣΕΙΠΕΝ ʽΩΣ ΕΞΑΚΕΣΟΜΕΝΑ ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ ΕΞΑΝΤΕΙΣ ΑΠΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΕΝ ΤΗΙ ΓΕΝΕΣΕΙ ΣΥΜΦΟΡΩΝ.

kai dia touto eikotôs auta akea hÊ. proseipen hôs eksakesomena ta deina kai tas psukhas eksanteis apergazomena tôn en têi genesei sumphorôn.

[???]

69 §

Jamblique, Des mystères, I, 15.

θυσιῶν τοίνυν τίθημι διττὰ εἴδη· τὰ μὲν τῶν ἀποκεκαθαρμένων παν­τάπασιν ἀνθρώπων, οἷα ἐφ΄ ἑνὸς ἄν ποτε γένοιτο σπανίως, ὥς φησιν Ἡ., ἤ τινων ὀλίγων εὐαριθμήτων ἀνδρῶν· τὰ δ΄ ἔνυλα κτλ.

ΘΥΣΙΩΝ ΤΟΙΝΥΝ ΤΙΘΗΜΙ ΔΙΤΤΑ ΕΙΔΗ· ΤΑ ΜΕΝ ΤΩΝ ΑΠΟΚΕΚΑΘΑΡΜΕΝΩΝ ΠΑΝ­ΤΑΠΑΣΙΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ, ΟʽΙΑ ΕΦ΄ ʽΕΝΟΣ ΑΝ ΠΟΤΕ ΓΕΝΟΙΤΟ ΣΠΑΝΙΩΣ, ʽΩΣ ΦΗΣΙΝ ʽΗ., Η ΤΙΝΩΝ ΟΛΙΓΩΝ ΕΥΑΡΙΘΜΗΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ· ΤΑ Δ΄ ΕΝΥΛΑ ΚΤΛ.

thusiôn toinun tithêmi ditta eidê; ta men tôn apokekatharmenôn pan­tapasin anthrôpôn, ohia eph΄ henos an pote genoito spaniôs, hôs phêsin hÊ., ê tinôn oligôn euarithmêtôn andrôn; ta d΄ enula ktl.

[???]

70 §

Jamblique, De l’âme, dans Stobée, II, 1, 16.

πόσῳ δὴ οὖν βέλτιον Ἡ. παίδων ἀθύρματα νενόμικεν εἶναι τὰ ἀνθρώπινα δοξάσ­ματα.

ΠΟΣΩΙ ΔΗ ΟΥΝ ΒΕΛΤΙΟΝ ʽΗ. ΠΑΙΔΩΝ ΑΘΥΡΜΑΤΑ ΝΕΝΟΜΙΚΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΟΞΑΣ­ΜΑΤΑ.

posôi dê oun beltion hÊ. paidôn athurmata nenomiken einai ta anthrôpina doksas­mata.

[???]

71 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 46.

μεμνῆσθαι δὲ καὶ τοῦ ἐπιλανθανομένου ᾗ ἡ ὁδὸς ἄγει.

ΜΕΜΝΗΣΘΑΙ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΛΑΝΘΑΝΟΜΕΝΟΥ ʽΗΙ ʽΗ ʽΟΔΟΣ ΑΓΕΙ.

memnêsthai de kai tou epilanthanomenou hêi hê hodos agei.

[???]

72 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 46.

ᾧ μάλιστα διηνεκῶς ὁμιλοῦσι λόγῳ τῷ τὰ ὅλα διοικοῦντι, τούτῳ διὰ­φέρονται, καὶ οἷς καθ΄ ἡμέραν ἐγκυροῦσι, ταῦτα αὐτοῖς ξένα φαίνεται.

ʽΩΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΙΗΝΕΚΩΣ ʽΟΜΙΛΟΥΣΙ ΛΟΓΩΙ ΤΩΙ ΤΑ ʽΟΛΑ ΔΙΟΙΚΟΥΝΤΙ, ΤΟΥΤΩΙ ΔΙΑ­ΦΕΡΟΝΤΑΙ, ΚΑΙ ΟʽΙΣ ΚΑΘ΄ ʽΗΜΕΡΑΝ ΕΓΚΥΡΟΥΣΙ, ΤΑΥΤΑ ΑΥΤΟΙΣ ΞΕΝΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ.

hôi malista diênekôs homilousi logôi tôi ta hola dioikounti, toutôi dia­pherontai, kai ohis kath΄ hêmeran egkurousi, tauta autois ksena phainetai.

They are estranged from that with which they have most constant intrecourse.

73 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 46.

οὐ δεῖ ὥσπερ καθεύδοντας ποιεῖν καὶ λέγειν· καὶ γὰρ καὶ τότε δοκοῦμεν ποιεῖν καὶ λέγειν.

ΟΥ ΔΕΙ ʽΩΣΠΕΡ ΚΑΘΕΥΔΟΝΤΑΣ ΠΟΙΕΙΝ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙΝ· ΚΑΙ ΓΑΡ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΔΟΚΟΥΜΕΝ ΠΟΙΕΙΝ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙΝ.

ou dei hôsper katheudontas poiein kai legein; kai gar kai tote dokoumen poiein kai legein.

It is not meet to act and speak like men asleep.

74 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 46.

οὐ δεῖ (ὡς) παῖδας τοκεών, ὧν τοῦτ᾿ ἔστι κατὰ ψιλόν· καθότι παρειλήφαμεν.

ΟΥ ΔΕΙ (ʽΩΣ) ΠΑΙΔΑΣ ΤΟΚΕΩΝ, ʽΩΝ ΤΟΥΤ᾿ ΕΣΤΙ ΚΑΤΑ ΨΙΛΟΝ· ΚΑΘΟΤΙ ΠΑΡΕΙΛΗΦΑΜΕΝ.

ou dei (hôs) paidas tokeôn, hôn tout᾿ esti kata psilon; kathoti pareilêphamen.

[???]

75 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 42.

τοὺς καθεύδοντας οἶμαι ὁ Ἡ. ἐργάτας εἶναι λέγει καὶ συνεργοὺς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ γινομένων.

ΤΟΥΣ ΚΑΘΕΥΔΟΝΤΑΣ ΟΙΜΑΙ ʽΟ ʽΗ. ΕΡΓΑΤΑΣ ΕΙΝΑΙ ΛΕΓΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΟΥΣ ΤΩΝ ΕΝ ΤΩΙ ΚΟΣΜΩΙ ΓΙΝΟΜΕΝΩΝ.

tous katheudontas oimai ho hÊ. ergatas einai legei kai sunergous tôn en tôi kosmôi ginomenôn.

Those who are asleep are fellow-workers...

76 §

Marc-Aurèle, Pensées, IV, 46.
Maxime de Tyr. XII 4 p.489

ζῇ πῦρ τὸν ἀέρος θάνατον καὶ ἀὴρ ζῇ τὸν πυρὸς θάνατον, ὕδωρ ζῇ τὸν γῆς θάνατον, γῆ τὸν ὕδατος.

([ Plutarque de E. 18. 392c. πυρὸς θάνατος ἀέρι γένεσις, καὶ ἀέρος θάνατος ὕδατι γένεσις.
Marc. IV. 46 ὅτι γῆς θάνατος ὕδωρ γενέσθαι καὶ ὕδατος θάνατος ἀέρα γενέσθαι καὶ ἀέρος πῦρ καὶ ἔμπαλιν.]

ΖΗΙ ΠΥΡ ΤΟΝ ΑΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΝ ΚΑΙ ΑΗΡ ΖΗΙ ΤΟΝ ΠΥΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΝ, ʽΥΔΩΡ ΖΗΙ ΤΟΝ ΓΗΣ ΘΑΝΑΤΟΝ, ΓΗ ΤΟΝ ʽΥΔΑΤΟΣ.

([ Plutarque de E. 18. 392c. ΠΥΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΕΡΙ ΓΕΝΕΣΙΣ, ΚΑΙ ΑΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ʽΥΔΑΤΙ ΓΕΝΕΣΙΣ.
Marc. IV. 46 ʽΟΤΙ ΓΗΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ʽΥΔΩΡ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΚΑΙ ʽΥΔΑΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΕΡΑ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΚΑΙ ΑΕΡΟΣ ΠΥΡ ΚΑΙ ΕΜΠΑΛΙΝ.]

zêi pur ton aeros thanaton kai aêr zêi ton puros thanaton, hudôr zêi ton gês thanaton, gê ton hudatos.

([ Plutarque de E. 18. 392c. puros thanatos aeri genesis, kai aeros thanatos hudati genesis.
Marc. IV. 46 hoti gês thanatos hudôr genesthai kai hudatos thanatos aera genesthai kai aeros pur kai empalin.]

Mort du feu, naissance pour l’air ; mort de l’air, naissance pour l’eau.

Fire lives the death of earth, and air lives the death of fire; water lives the death of air, earth that of water.

77 §

Porphyre, Antre des Nymphes, 10 & Numénius, fr. 35.

ὅθεν καὶ Ἡράκλειτονψυχῇσι φάναι τέρψιν ἢ θάνατονὑγρῇσι γενέσθαιν, τέρψιν δὲ εἶναι αὐταῖς τὴν εἰς γένεσιν πτῶσιν, ἀλλαχοῦ δὲ φάναι ζῆν ἡμᾶς τὸν ἐκείνων θάνατον καὶ ζῆν ἐκείνας τὸν ἡμέτερον θάνατον.

ʽΟΘΕΝ ΚΑΙ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝΨΥΧΗΙΣΙ ΦΑΝΑΙ ΤΕΡΨΙΝ Η ΘΑΝΑΤΟΝʽΥΓΡΗΙΣΙ ΓΕΝΕΣΘΑΙΝ, ΤΕΡΨΙΝ ΔΕ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑΙΣ ΤΗΝ ΕΙΣ ΓΕΝΕΣΙΝ ΠΤΩΣΙΝ, ΑΛΛΑΧΟΥ ΔΕ ΦΑΝΑΙ ΖΗΝ ʽΗΜΑΣ ΤΟΝ ΕΚΕΙΝΩΝ ΘΑΝΑΤΟΝ ΚΑΙ ΖΗΝ ΕΚΕΙΝΑΣ ΤΟΝ ʽΗΜΕΤΕΡΟΝ ΘΑΝΑΤΟΝ.

hothen kai hÊrakleitonpsukhêisi phanai terpsin ê thanatonhugrêisi genesthain, terpsin de einai autais tên eis genesin ptôsin, allakhou de phanai zên hêmas ton ekeinôn thanaton kai zên ekeinas ton hêmeteron thanaton.

It is pleasure to souls to become moist.

78 §

Celse, dans Origène, Contre Celse, VI, 12.

ἦθος γὰρ ἀνθρώπειον μὲν οὐκ ἔχει γνώμας, θεῖον δὲ ἔχει.

ΗΘΟΣ ΓΑΡ ΑΝΘΡΩΠΕΙΟΝ ΜΕΝ ΟΥΚ ΕΧΕΙ ΓΝΩΜΑΣ, ΘΕΙΟΝ ΔΕ ΕΧΕΙ.

êthos gar anthrôpeion men ouk ekhei gnômas, theion de ekhei.

Le naturel humain n’a pas de raison, le divin en a.

The way of man has no wisdom, but that of the gods has.

79 §

Celse, dans Origène, Contre Celse, VI, 12.

ἀνὴρ νήπιος ἤκουσε πρὸς δαίμονος ὅκωσπερ παῖς πρὸς ἀνδρός.

ΑΝΗΡ ΝΗΠΙΟΣ ΗΚΟΥΣΕ ΠΡΟΣ ΔΑΙΜΟΝΟΣ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΠΑΙΣ ΠΡΟΣ ΑΝΔΡΟΣ.

anêr nêpios êkouse pros daimonos hokôsper pais pros andros.

Marmot ! l’homme s’entend appeler ainsi par les dieux, comme l’enfant par l’homme. (Léon Robin)

Man is called a baby by god, even as a child by a man.

80 §

Celse, dans Origène, Contre Celse, VI, 42.

εἰδέναι δὲ χρὴ τὸν πόλεμον ἐόντα ξυνόν, καὶ δίκην ἔριν, καὶ γινόμενα πάντα κατ΄ ἔριν καὶ χρεώμενα [χρεών?].

ΕΙΔΕΝΑΙ ΔΕ ΧΡΗ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ ΕΟΝΤΑ ΞΥΝΟΝ, ΚΑΙ ΔΙΚΗΝ ΕΡΙΝ, ΚΑΙ ΓΙΝΟΜΕΝΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΤ΄ ΕΡΙΝ ΚΑΙ ΧΡΕΩΜΕΝΑ [ΧΡΕΩΝ?].

eidenai de khrê ton polemon eonta ksunon, kai dikên erin, kai ginomena panta kat΄ erin kai khreômena [khreôn?].

Le conflit est communauté et la discorde est règlement. (Léon Robin)
Il faut savoir que la guerre est commune, la justice discorde, que tout se fait et se détruit par discorde.

We must know that war is common to all and stife is justice, and that all things come into being and pass away (?) through strife.

81 §

Diogène de Babylone dans Phylodème, Rhétorique, I, col. 62.

ἡ δὲ τῶν ῥητόρων εἰσαγωγὴ πάντα τὰ θεωρήματα πρὸς τοῦτ΄ ἔχει τείνοντα καὶ κατὰ τὸν Ἡράκλειτον κοπίδων ἐστὶν ἀρχηχός.

[ Schol. κοπίδας τὰς λόγων τέχνας ἔλεγον ἄλλοι τε καὶ ὁ Τίμαιοςοὕτως γράφων.
« ὥστε καὶ φαίνεσθαι μὴ τὸν Πυθαγόραν εὑρετὴνὄντα τῶν ἀληθινῶν κοπίδων μηδὲ τὸν ὑφ΄ Ἡρακλείτουκατ­ηγορούμενον, ἀλλ΄ αὐτὸν τὸν Ἡράκλειτον εἶναι τὸν ἀλαζονευόμενον ».]

ʽΗ ΔΕ ΤΩΝ ʽΡΗΤΟΡΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΕΩΡΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΤ΄ ΕΧΕΙ ΤΕΙΝΟΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ ΚΟΠΙΔΩΝ ΕΣΤΙΝ ΑΡΧΗΧΟΣ.

[ Schol. ΚΟΠΙΔΑΣ ΤΑΣ ΛΟΓΩΝ ΤΕΧΝΑΣ ΕΛΕΓΟΝ ΑΛΛΟΙ ΤΕ ΚΑΙ ʽΟ ΤΙΜΑΙΟΣΟʽΥΤΩΣ ΓΡΑΦΩΝ.
« ʽΩΣΤΕ ΚΑΙ ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ ΜΗ ΤΟΝ ΠΥΘΑΓΟΡΑΝ ΕʽΥΡΕΤΗΝΟΝΤΑ ΤΩΝ ΑΛΗΘΙΝΩΝ ΚΟΠΙΔΩΝ ΜΗΔΕ ΤΟΝ ʽΥΦ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥΚΑΤ­ΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΝ, ΑΛΛ΄ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΝ ΑΛΑΖΟΝΕΥΟΜΕΝΟΝ ».]

hê de tôn hrêtorôn eisagôgê panta ta theôrêmata pros tout΄ ekhei teinonta kai kata ton hÊrakleiton kopidôn estin arkhêkhos.

[ Schol. kopidas tas logôn tekhnas elegon alloi te kai ho Timaiosohutôs graphôn.
« hôste kai phainesthai mê ton Puthagoran ehuretênonta tôn alêthinôn kopidôn mêde ton huph΄ hÊrakleitoukat­êgoroumenon, all΄ auton ton hÊrakleiton einai ton alazoneuomenon ».]

82 §

Platon, Hippias majeur, 289 a.

πιθήκων ὁ κάλλιστος αἰσχρὸς ἀνθρώπων γένει συμϐάλλειν.

ΠΙΘΗΚΩΝ ʽΟ ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ ΑΙΣΧΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΓΕΝΕΙ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙΝ.

pithêkôn ho kallistos aiskhros anthrôpôn genei sumballein.

Le plus beau singe est laid en regard du genre humain.

The most beautiful ape is ugly compared to man.

83 §

Platon, Hippias majeur, 289 b.

ἀνθρώπων ὁ σοφώτατος πρὸς θεὸν πίθηκος φανεῖται καὶ σοφίᾳ κάλλει καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσιν.

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ʽΟ ΣΟΦΩΤΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΘΕΟΝ ΠΙΘΗΚΟΣ ΦΑΝΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑΙ ΚΑΛΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΠΑΣΙΝ.

anthrôpôn ho sophôtatos pros theon pithêkos phaneitai kai sophiai kallei kai tois allois pasin.

L’homme le plus sage parait un singe devant Dieu.

The wisest man is an ape compared to god, just as the most beautiful ape is ugly compared to man.

84 §

Plotin, Ennéades, IV, 8(6), 1.14.

μεταϐάλλον ἀναπαύεται καὶ κάματός ἐστι τοῖς αὐτοῖς μοχθεῖν καὶ ἄρχεσθαι.

ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΝ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ ΚΑΙ ΚΑΜΑΤΟΣ ΕΣΤΙ ΤΟΙΣ ΑΥΤΟΙΣ ΜΟΧΘΕΙΝ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣΘΑΙ.

metaballon anapauetai kai kamatos esti tois autois mokhthein kai arkhesthai.

[???]

85 §

Aristote, Ethique à Eudème, B 7, 1223 b 23 s.

θυμῷ μάχεσθαι χαλεπόν· ὅτι γὰρ ἂν θέλῃ, ψυχῆς ὠνεῖται.

ΘΥΜΩΙ ΜΑΧΕΣΘΑΙ ΧΑΛΕΠΟΝ· ʽΟΤΙ ΓΑΡ ΑΝ ΘΕΛΗΙ, ΨΥΧΗΣ ΩΝΕΙΤΑΙ.

thumôi makhesthai khalepon; hoti gar an thelêi, psukhês ôneitai.

Il est difficile de résister à la colère ; elle fait bon marché de l’âme.

It is hard to fight with desires Whatever it wishes to get, it purchases at the cost of soul.

86 §

Clément, Stromates, V, 13, 88, 4.

ἀλλὰ τῶν μὲν θείων τὰ πολλά, καθ΄ Ἡράκλειτον, ἀπιστίῃ διαφυγγάνει μὴ γιγνώσκεσθαι.

ΑΛΛΑ ΤΩΝ ΜΕΝ ΘΕΙΩΝ ΤΑ ΠΟΛΛΑ, ΚΑΘ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ, ΑΠΙΣΤΙΗΙ ΔΙΑΦΥΓΓΑΝΕΙ ΜΗ ΓΙΓΝΩΣΚΕΣΘΑΙ.

alla tôn men theiôn ta polla, kath΄ hÊrakleiton, apistiêi diaphugganei mê gignôskesthai.

Cacher les profondeurs de la science est une bonne défiance ; elle ne se laisse pas méconnaître.

...(The wise man) is not known because of men's want of belief.

87 §

Plutarque, De audientis poetis, 28 D.

βλὰξ ἄνθρωπος ἐπὶ παντὶ λόγῳ ἐπτοῆσθαι φιλεῖ.

ΒΛΑΞ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΠΙ ΠΑΝΤΙ ΛΟΓΩΙ ΕΠΤΟΗΣΘΑΙ ΦΙΛΕΙ.

blaks anthrôpos epi panti logôi eptoêsthai philei.

L’homme niais est mis hors de lui par tout discours.

The fool is fluttered at every word.

88 §

Plutarque, Consolation d’Apollonius, 106 E.

ταὐτό τ΄ ἔνι ζῶν καὶ τεθνηκὸς καὶ [τὸ] ἐγρηγορὸς καὶ τὸ καθεῦδον καὶ νέον καὶ γηραιόν· τάδε γὰρ μετὰ­πεσόντα ἐκεῖνά ἐστι κἀκεῖνα πάλιν μεταπεσόντα ταῦτα.

ΤΑΥΤΟ Τ΄ ΕΝΙ ΖΩΝ ΚΑΙ ΤΕΘΝΗΚΟΣ ΚΑΙ [ΤΟ] ΕΓΡΗΓΟΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΕΥΔΟΝ ΚΑΙ ΝΕΟΝ ΚΑΙ ΓΗΡΑΙΟΝ· ΤΑΔΕ ΓΑΡ ΜΕΤΑ­ΠΕΣΟΝΤΑ ΕΚΕΙΝΑ ΕΣΤΙ ΚΑΚΕΙΝΑ ΠΑΛΙΝ ΜΕΤΑΠΕΣΟΝΤΑ ΤΑΥΤΑ.

tauto t΄ eni zôn kai tethnêkos kai [to] egrêgoros kai to katheudon kai neon kai gêraion; tade gar meta­pesonta ekeina esti kakeina palin metapesonta tauta.

C’est le même en nous, d’être ce qui est vivant et d’être ce qui est mort, éveillé ou endormi, jeune ou vieux; car, par le changement, ceci est cela, et par le changement, cela est à son tour ceci. (Léon Robin)
Même chose ce qui vit et ce qui est mort, ce qui est éveillé et ce qui dort, ce qui est jeune et ce qui est vieux ; car le changement de l’un donne l’autre, et réciproquement.

And it is the same thing in us that is quick and dead, awake and asleep, young and old ; the former are shifted and become the latter, and the latter in turn are shifted and become the former.

89 §

Plutarque, De la superstition, 3, 166 C.

ὁ Ἡ. φησι τοῖς ἐγρηγορόσιν ἕνα καὶ κοινὸν κόσμον εἶναι, τῶν δὲ κοιμωμένων ἕκαστον εἰς ἴδιονἀποστρέφεσθαι.

ʽΟ ʽΗ. ΦΗΣΙ ΤΟΙΣ ΕΓΡΗΓΟΡΟΣΙΝ ʽΕΝΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΕΙΝΑΙ, ΤΩΝ ΔΕ ΚΟΙΜΩΜΕΝΩΝ ʽΕΚΑΣΤΟΝ ΕΙΣ ΙΔΙΟΝΑΠΟΣΤΡΕΦΕΣΘΑΙ.

ho hÊ. phêsi tois egrêgorosin hena kai koinon kosmon einai, tôn de koimômenôn hekaston eis idionapostrephesthai.

...unité de la communauté du cosmos. (Léon Robin)

The waking have one common world, but the sleeping turn aside each into a world of his own.

90 §

Plutarque, Sur l’E de Delphes, 388 DE.

πυρός τε ἀνταμοιϐὴ τὰ πάντα καὶ πῦρ ἁπάντων ὅκωσπερ χρυσοῦ χρήματα καὶ χρημάτων χρυσός.

ΠΥΡΟΣ ΤΕ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΠΥΡ ʽΑΠΑΝΤΩΝ ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΧΡΥΣΟΥ ΧΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΧΡΥΣΟΣ.

puros te antamoibê ta panta kai pur hapantôn hokôsper khrusou khrêmata kai khrêmatôn khrusos.

De toutes choses il y a échange contre le feu, et du feu contre toutes choses, commes des marchandises contre de l’or, et de l’or contre des marchandises. (Léon Robin)
Contre le feu se changent toutes choses et contre toutes choses le feu, comme les biens contre l’or et l’or contre les biens.

All things are exchanged for Fire, and Fire for all things as wares are exchanged for gold, and gold for wares.

91 §

Plutarque, Sur l’E de Delphes, 392 B.

ποταμῷ γὰρ οὐκ ἔστιν ἐμϐῆναι δὶς τῷ αὐτῷ καθ΄ Ἡράκλειτον.
Aristote, Métaphysique. Γ 5. 1010a12c
οὐδὲ θνητῆς οὐσίας δὶς ἅφασθαι κατὰ ἕξιν· ἀλλ΄ ὀξύτητι καὶ τάχει μεταϐολῆς σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει καὶ πρόσεισι καὶ ἄπεισι.

ΠΟΤΑΜΩΙ ΓΑΡ ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΕΜΒΗΝΑΙ ΔΙΣ ΤΩΙ ΑΥΤΩΙ ΚΑΘ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ.
Aristote, Métaphysique. Γ 5. 1010a12c
ΟΥΔΕ ΘΝΗΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΔΙΣ ʽΑΦΑΣΘΑΙ ΚΑΤΑ ʽΕΞΙΝ· ΑΛΛ΄ ΟΞΥΤΗΤΙ ΚΑΙ ΤΑΧΕΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΣΚΙΔΝΗΣΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΣΥΝΑΓΕΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΙΣΙ ΚΑΙ ΑΠΕΙΣΙ.

potamôi gar ouk estin embênai dis tôi autôi kath΄ hÊrakleiton.
Aristote, Métaphysique. G 5. 1010a12c
oude thnêtês ousias dis haphasthai kata heksin; all΄ oksutêti kai takhei metabolês skidnêsi kai palin sunagei kai proseisi kai apeisi.

On ne peut pas descendre deux fois dans le même fleuve.

You cannot step twice into the same rivers; for fresh waters are ever flowing in upon you.

92 §

Plutarque, Sur les oracles de la Pythie 397 A.

[Οὐχ ὁρᾶις . . , ὅσην χάρινἔχει τὰ Σαπφικὰ μέλη, κηλοῦντα καὶκαταθέλγοντα τοὺς ἀκροωμένους ;]
Σίϐυλλα δὲ μαινομένῳ στόματι καθ΄ Ἡράκλειτον ἀγέλαστα καὶ ἀκαλλώπιστα καὶ ἀμύριστα φθεγγομένη χιλίων ἐτῶν ἐξικνεῖται τῇ φωνῇ διὰ τὸν θεόν.

[ΟΥΧ ʽΟΡΑΙΣ . . , ʽΟΣΗΝ ΧΑΡΙΝΕΧΕΙ ΤΑ ΣΑΠΦΙΚΑ ΜΕΛΗ, ΚΗΛΟΥΝΤΑ ΚΑΙΚΑΤΑΘΕΛΓΟΝΤΑ ΤΟΥΣ ΑΚΡΟΩΜΕΝΟΥΣ ;]
ΣΙΒΥΛΛΑ ΔΕ ΜΑΙΝΟΜΕΝΩΙ ΣΤΟΜΑΤΙ ΚΑΘ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ ΑΓΕΛΑΣΤΑ ΚΑΙ ΑΚΑΛΛΩΠΙΣΤΑ ΚΑΙ ΑΜΥΡΙΣΤΑ ΦΘΕΓΓΟΜΕΝΗ ΧΙΛΙΩΝ ΕΤΩΝ ΕΞΙΚΝΕΙΤΑΙ ΤΗΙ ΦΩΝΗΙ ΔΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟΝ.

[Oukh horais . . , hosên kharinekhei ta Sapphika melê, kêlounta kaikatathelgonta tous akroômenous ;]
Sibulla de mainomenôi stomati kath΄ hÊrakleiton agelasta kai akallôpista kai amurista phtheggomenê khiliôn etôn eksikneitai têi phônêi dia ton theon.

La sibylle, de sa bouche en fureur, jette des paroles qui ne font pas rire, qui ne sont pas ornées et fardées, mais le dieu prolonge sa voix pendant mille ans.

And the Sibyl, with raving lips uttering things solemn, unadorned, and unembellished, reaches over a thousand years with her voice because of the god in her.

93 §

Plutarque, Sur les oracles de la Pythie 404 D.

ὁ ἄναξ οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς,οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει.

ʽΟ ΑΝΑΞ ΟʽΥ ΤΟ ΜΑΝΤΕΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ,ΟΥΤΕ ΛΕΓΕΙ ΟΥΤΕ ΚΡΥΠΤΕΙ ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ.

ho anaks ohu to manteion esti to en Delphois,oute legei oute kruptei alla sêmainei.

Le dieu dont l’oracle est à Delphes ne révèle pas, ne cache pas, mais il indique.

The lord whose is the oracle at Delphoi neither utters nor hides his meaning, but shows it by a sign.

94 §

Plutarque, Sur l’exil, 604 AB.

Ἥλιος γὰρ οὐχ ὑπερϐήσεται [τὰ] μέτρα· εἰ δὲ μή, Ἐρινύες μιν Δίκης ἐπίκουροι ἐξευρήσουσιν.

ʽΗΛΙΟΣ ΓΑΡ ΟΥΧ ʽΥΠΕΡΒΗΣΕΤΑΙ [ΤΑ] ΜΕΤΡΑ· ΕΙ ΔΕ ΜΗ, ΕΡΙΝΥΕΣ ΜΙΝ ΔΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΕΞΕΥΡΗΣΟΥΣΙΝ.

hÊlios gar oukh huperbêsetai [ta] metra; ei de mê, Erinues min Dikês epikouroi ekseurêsousin.

Le Soleil ne dépassera pas les mesures ; sinon, les Erynnies, suivantes de Zeus, sauront bien le trouver.

The sun will not exceed his measures does the Erinyes, the avenging. handmaids of Justice will find him out

95 §

Plutarque, De audiendo, 43 D.

ἀμαθίην γὰρ ἄμεινον κρύπτειν, (τὰ) ἔργον δὲ ἐν ἀνέσει καὶ παρ΄ οἶνον.
[Stob. Flor.I 175.
κρύπτειν ἀμαθίην κρέσσον ἢ ἐς τὸ μέσον φέρειν.]

ΑΜΑΘΙΗΝ ΓΑΡ ΑΜΕΙΝΟΝ ΚΡΥΠΤΕΙΝ, (ΤΑ) ΕΡΓΟΝ ΔΕ ΕΝ ΑΝΕΣΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡ΄ ΟΙΝΟΝ.
[Stob. Flor.I 175.
ΚΡΥΠΤΕΙΝ ΑΜΑΘΙΗΝ ΚΡΕΣΣΟΝ Η ΕΣ ΤΟ ΜΕΣΟΝ ΦΕΡΕΙΝ.]

amathiên gar ameinon kruptein, (ta) ergon de en anesei kai par΄ oinon.
[Stob. Flor.I 175.
kruptein amathiên kresson ê es to meson pherein.]

II vaut mieux cacher son ignorance; mais cela est difficile quand on se laisse aller à l’inattention ou a l’ivresse.

It is best to hide folly.

96 §

Plutarque, Propos de table, IV, 4, 3, 669A.

νέκυες γὰρ κοπρίων ἐκϐλη­τότεροι.

ΝΕΚΥΕΣ ΓΑΡ ΚΟΠΡΙΩΝ ΕΚΒΛΗ­ΤΟΤΕΡΟΙ.

nekues gar kopriôn ekblê­toteroi.

Les morts sont à rejeter encore plus que le fumier.

Corpses are more fit to be cast out than dung.

97 §

Plutarque, S’il revient aux vieillards de gouverner l’Etat, 787 C.

κύνες γὰρ καὶ βαΰζουσινὃν, ἂν μὴ γινώσκωσι.

ΚΥΝΕΣ ΓΑΡ ΚΑΙ ΒΑΥΖΟΥΣΙΝʽΟΝ, ΑΝ ΜΗ ΓΙΝΩΣΚΩΣΙ.

kunes gar kai bauzousinhon, an mê ginôskôsi.

Les chiens aboient après ceux qu’ils ne connaissent pas.

Dogs bark at every one they do not know.

98 §

Plutarque, De facie in orbe de lunae, 28, 943 E.

αἱ ψυχαὶ ὀσμῶνται καθ΄ Ἅιδην.

ΑʽΙ ΨΥΧΑΙ ΟΣΜΩΝΤΑΙ ΚΑΘ΄ ʽΑΙΔΗΝ.

ahi psukhai osmôntai kath΄ hAidên.

Les âmes flairent dans l’Hadès.

Souls smell in Hades.

99 §

Clément, Protreptique, 113, 3.

εἰ μὴ ἥλιος ἦν,( ἕνεκα τῶν ἄλλων ἄστρων) εὐφρόνη [ἄν] ἦν.

ΕΙ ΜΗ ʽΗΛΙΟΣ ΗΝ,( ʽΕΝΕΚΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΣΤΡΩΝ) ΕΥΦΡΟΝΗ [ΑΝ] ΗΝ.

ei mê hêlios ên,( heneka tôn allôn astrôn) euphronê [an] ên.

Sans le Soleil, on aurait la nuit.

If there were no sun, it would be night.

100 §

Plutarque, Questions platoniciennes, 4, 1007 D-E.
...

περιόδους· ὧν ὁ ἥλιοςἐπιστάτης ὢν καὶ σκοπὸς ὁρίζειν καὶ βραϐεύειν καὶ ἀναδεικνύναι καὶ ἀνα­φαίνειν μεταϐολὰς καὶ ὥρας αἳ πάντα φέρουσι καθ΄ Ἡράκλειτον κτλ.

ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ· ʽΩΝ ʽΟ ʽΗΛΙΟΣΕΠΙΣΤΑΤΗΣ ΩΝ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ʽΟΡΙΖΕΙΝ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΥΕΙΝ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΝΑΙ ΚΑΙ ΑΝΑ­ΦΑΙΝΕΙΝ ΜΕΤΑΒΟΛΑΣ ΚΑΙ ʽΩΡΑΣ ΑʽΙ ΠΑΝΤΑ ΦΕΡΟΥΣΙ ΚΑΘ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ ΚΤΛ.

periodous; hôn ho hêliosepistatês ôn kai skopos horizein kai brabeuein kai anadeiknunai kai ana­phainein metabolas kai hôras ahi panta pherousi kath΄ hÊrakleiton ktl.

... the seasons that bring all things.

101 §

Plutarque, Contre Colotès, 1118 C.

ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν.
101a Polyb. XII 27
[ δυεῖν γὰρ ὄντων κατὰ φύσιν ὡσανεί τινων ὀργάνων ἡυῖν, οἷς πάντα πυνθανόμεθα καὶ πολυπραγμονοῦμεν, ἀκοῆς καὶ ὁράσεως, ἀληθινωτέραςδ΄ οὔσης οὐ μικρῷ τῆς ὁράσεως κατὰ τὸν Ἡράκλειτον· ὀφθαλμοὶ γὰρ τῶν ὤτων ἀκριϐέστεροι μάρ­τυρες.]

ΕΔΙΖΗΣΑΜΗΝ ΕΜΕΩΥΤΟΝ.
101a Polyb. XII 27
[ ΔΥΕΙΝ ΓΑΡ ΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ʽΩΣΑΝΕΙ ΤΙΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ʽΗΥΙΝ, ΟʽΙΣ ΠΑΝΤΑ ΠΥΝΘΑΝΟΜΕΘΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΝΟΥΜΕΝ, ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ʽΟΡΑΣΕΩΣ, ΑΛΗΘΙΝΩΤΕΡΑΣΔ΄ ΟΥΣΗΣ ΟΥ ΜΙΚΡΩΙ ΤΗΣ ʽΟΡΑΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝ· ΟΦΘΑΛΜΟΙ ΓΑΡ ΤΩΝ ΩΤΩΝ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΟΙ ΜΑΡ­ΤΥΡΕΣ.]

edizêsamên emeôuton.
101a Polyb. XII 27
[ duein gar ontôn kata phusin hôsanei tinôn organôn hêuin, ohis panta punthanometha kai polupragmonoumen, akoês kai horaseôs, alêthinôterasd΄ ousês ou mikrôi tês horaseôs kata ton hÊrakleiton; ophthalmoi gar tôn ôtôn akribesteroi mar­tures.]

Je me suis cherché moi-même.

The eyes are more exact witness than ears.

102 §

Scholia Graeca in Homeri Iliadem, ad

Λ 4. τῷ μὲν θεῷ καλά πάντα καὶ ἀγαθὰ καὶ δὶκαια, ἄνθρωποι δὲ ἅ μὲν ἄδικα ὑπειλήφασιν ἃ δὲ δίκαια.

Λ 4. ΤΩΙ ΜΕΝ ΘΕΩΙ ΚΑΛΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕ ʽΑ ΜΕΝ ΑΔΙΚΑ ʽΥΠΕΙΛΗΦΑΣΙΝ ʽΑ ΔΕ ΔΙΚΑΙΑ.

L 4. tôi men theôi kala panta kai agatha kai dikaia, anthrôpoi de ha men adika hupeilêphasin ha de dikaia.

To God all things are fair and good and right, but men hold some things wrong and some right.

103 §

Porphyre, Questions Homériques, ad, 200.

ξυνὸν γὰρ ἀρχὴ καὶ πέρας ἐπὶ κύκλου περιφερείας

ΞΥΝΟΝ ΓΑΡ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣ ΕΠΙ ΚΥΚΛΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

ksunon gar arkhê kai peras epi kuklou periphereias

The beginning and the end are common (to both paths).

104 §

Proclus, Commentaire de l’Alcibiade, 256.

τίς γὰρ αὐτῶν νόος ἢ φρήν; δήμων ἀοιδοῖσι πείθονται καὶ διδασκάλῳ χρείωνται ὁμίλῳ οὐκ εἰδότες ὅτι οἱ πολλοὶ κακοί, ὀλίγοι δὲ ἀγαθοί .

ΤΙΣ ΓΑΡ ΑΥΤΩΝ ΝΟΟΣ Η ΦΡΗΝ; ΔΗΜΩΝ ΑΟΙΔΟΙΣΙ ΠΕΙΘΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΙ ΧΡΕΙΩΝΤΑΙ ʽΟΜΙΛΩΙ ΟΥΚ ΕΙΔΟΤΕΣ ʽΟΤΙ ΟʽΙ ΠΟΛΛΟΙ ΚΑΚΟΙ, ΟΛΙΓΟΙ ΔΕ ΑΓΑΘΟΙ .

tis gar autôn noos ê phrên; dêmôn aoidoisi peithontai kai didaskalôi khreiôntai homilôi ouk eidotes hoti ohi polloi kakoi, oligoi de agathoi .

Quel est leur esprit ou leur intelligence?

For what thought or wisdom have they? They follow the poets and take the crowd as their teacher, knowing not that there are many bad and few good.

105 §

Scholies d’Homère, ad

Σ 251. Ἕκτορι δ΄ ἦεν ἑταῖρος, [näml. Πουλυδάμας], ἰῇ δ΄ ἐν νυκτὶ γένοντο ) Ἡ. Ἐντεῦθεν ἀστρολόγον φησὶτὸν Ὅμὴ­ρον καὶ ἐνοἷς φησι τὸν «μοῖραν δ΄ οὔ τινά φημι πεφυγμένον ἔμμεναι ἀν­δρῶν » κτλ.

Σ 251. ʽΕΚΤΟΡΙ Δ΄ ΗΕΝ ʽΕΤΑΙΡΟΣ, [näml. ΠΟΥΛΥΔΑΜΑΣ], ΙΗΙ Δ΄ ΕΝ ΝΥΚΤΙ ΓΕΝΟΝΤΟ ) ʽΗ. ΕΝΤΕΥΘΕΝ ΑΣΤΡΟΛΟΓΟΝ ΦΗΣΙΤΟΝ ʽΟΜΗ­ΡΟΝ ΚΑΙ ΕΝΟʽΙΣ ΦΗΣΙ ΤΟΝ «ΜΟΙΡΑΝ Δ΄ ΟΥ ΤΙΝΑ ΦΗΜΙ ΠΕΦΥΓΜΕΝΟΝ ΕΜΜΕΝΑΙ ΑΝ­ΔΡΩΝ » ΚΤΛ.

S 251. hEktori d΄ êen hetairos, [näml. Pouludamas], iêi d΄ en nukti genonto ) hÊ. Enteuthen astrologon phêsiton hOmê­ron kai enohis phêsi ton «moiran d΄ ou tina phêmi pephugmenon emmenai an­drôn » ktl.

[???]

106 §

Seneca ep. 12,7 :
[ Plutarque, Vie de Camille, 19, 3.

περὶ δ΄ ἡμερῶν ἀποφράδων εἴτεχρὴ τίθεσθαί τινας εἴτε ὀρθῶς Ἡράκλειτος ἐπέπληξεν Ἡσιόδῳ τὰς μὲν ἀγαθὰς ποιουμένῳ, τὰς δὲ φαύλας, ὡς ἀγνοοῦντι φύσιν ἡμέρας ἁπάσης μίαν οὖσαν, ἑτέρωθι διηπόρηται.]

ΠΕΡΙ Δ΄ ʽΗΜΕΡΩΝ ΑΠΟΦΡΑΔΩΝ ΕΙΤΕΧΡΗ ΤΙΘΕΣΘΑΙ ΤΙΝΑΣ ΕΙΤΕ ΟΡΘΩΣ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΕΠΕΠΛΗΞΕΝ ʽΗΣΙΟΔΩΙ ΤΑΣ ΜΕΝ ΑΓΑΘΑΣ ΠΟΙΟΥΜΕΝΩΙ, ΤΑΣ ΔΕ ΦΑΥΛΑΣ, ʽΩΣ ΑΓΝΟΟΥΝΤΙ ΦΥΣΙΝ ʽΗΜΕΡΑΣ ʽΑΠΑΣΗΣ ΜΙΑΝ ΟΥΣΑΝ, ʽΕΤΕΡΩΘΙ ΔΙΗΠΟΡΗΤΑΙ.]

peri d΄ hêmerôn apophradôn eitekhrê tithesthai tinas eite orthôs hÊrakleitos epeplêksen hÊsiodôi tas men agathas poioumenôi, tas de phaulas, hôs agnoounti phusin hêmeras hapasês mian ousan, heterôthi diêporêtai.]

One day is equal to another.

107 §

Sextus Empiricus, Contre les mathématiciens, VII, 126.

κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποι­σιν ὀφθαλμοὶ καὶ ὦτα βαρϐάρους ψυχὰς ἐχόντων.

ΚΑΚΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ­ΣΙΝ ΟΦΘΑΛΜΟΙ ΚΑΙ ΩΤΑ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΨΥΧΑΣ ΕΧΟΝΤΩΝ.

kakoi martures anthrôpoi­sin ophthalmoi kai ôta barbarous psukhas ekhontôn.

Ce sont de mauvais témoins pour les hommes que les yeux et les oreilles quand les âmes sont barbares.

Eyes and ears are bad witnesses to men, if they have souls that understand not their language.

108 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 174.

Ἡρακλείτου. ὁκόσων λόγους ἤκουσα,οὐδεὶς ἀφικνεῖται ἐς τοῦτο, ὥστε γινώσκειν ὅτι σοφόν ἐστι πάντων κεχωρισμένον.

ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ. ʽΟΚΟΣΩΝ ΛΟΓΟΥΣ ΗΚΟΥΣΑ,ΟΥΔΕΙΣ ΑΦΙΚΝΕΙΤΑΙ ΕΣ ΤΟΥΤΟ, ʽΩΣΤΕ ΓΙΝΩΣΚΕΙΝ ʽΟΤΙ ΣΟΦΟΝ ΕΣΤΙ ΠΑΝΤΩΝ ΚΕΧΩΡΙΣΜΕΝΟΝ.

hÊrakleitou. hokosôn logous êkousa,oudeis aphikneitai es touto, hôste ginôskein hoti sophon esti pantôn kekhôrismenon.

De tous ceux dont j’ai entendu les discours, aucun n’est arrivé à savoir que ce qui est sage est séparé de toutes choses.

Of all whose discourses I have heard there is not one who attains to understanding that wisdom is apart from other things.

109 §

[108] = B 95.

κρύπτειν ἀμαθίην κρέσσον ἢ ἐς τὸ μέσον φέρειν.

ΚΡΥΠΤΕΙΝ ΑΜΑΘΙΗΝ ΚΡΕΣΣΟΝ Η ΕΣ ΤΟ ΜΕΣΟΝ ΦΕΡΕΙΝ.

kruptein amathiên kresson ê es to meson pherein.

[???]

110 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 176.

ἀνθρώποις γίνεσθαι ὁκόσα θέλουσιν οὐκ ἄμεινον.

ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΓΙΝΕΣΘΑΙ ʽΟΚΟΣΑ ΘΕΛΟΥΣΙΝ ΟΥΚ ΑΜΕΙΝΟΝ.

anthrôpois ginesthai hokosa thelousin ouk ameinon.

Il n’en vaudrait pas mieux pour les hommes qu’il arrivât ce qu’ils souhaitaient. (Léon Robin)
110 II n’est pas préférable pour les hommes de devenir ce qu’ils veulent.

It is no good for men to get all they wish to get.

111 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 177.

νοῦσος ὑγιείην ἐποίησεν ἡδὺ, κακὸν ἀγαθόν, λιμὸς κόρον, κάματος ἀνάπαυ­σιν.

ΝΟΥΣΟΣ ʽΥΓΙΕΙΗΝ ΕΠΟΙΗΣΕΝ ʽΗΔΥ, ΚΑΚΟΝ ΑΓΑΘΟΝ, ΛΙΜΟΣ ΚΟΡΟΝ, ΚΑΜΑΤΟΣ ΑΝΑΠΑΥ­ΣΙΝ.

nousos hugieiên epoiêsen hêdu, kakon agathon, limos koron, kamatos anapau­sin.

C’est la maladie qui rend la santé douce et bonne ; c’est la faim qui fait de même désirer la satiété, et la fatigue, le repos.

It is sickness that makes health pleasant; evil, good ; hunger, plenty; weariness, rest.

112 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 178.

τὸ φρονεῖν ἀρετὴ μεγίστη, καὶ σοφίη ἀληθέα λέγειν καὶ ποιεῖν κατὰ φύσιν ἐπαΐον­τας.

ΤΟ ΦΡΟΝΕΙΝ ΑΡΕΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ, ΚΑΙ ΣΟΦΙΗ ΑΛΗΘΕΑ ΛΕΓΕΙΝ ΚΑΙ ΠΟΙΕΙΝ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΕΠΑΙΟΝ­ΤΑΣ.

to phronein aretê megistê, kai sophiê alêthea legein kai poiein kata phusin epaion­tas.

La sagesse c’est dire des choses vraies, et agire selon la nature en écoutant sa voix. (Léon Robin)

[???]

113 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 179.

ξυνόν ἐστι πᾶσι τὸ φρονέειν.

ΞΥΝΟΝ ΕΣΤΙ ΠΑΣΙ ΤΟ ΦΡΟΝΕΕΙΝ.

ksunon esti pasi to phroneein.

Thought is common to all.

114 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 179.

ξὺν νόῳ λέγοντας ἰσχυρίζεσθαι χρὴ τῷ ξυνῷ πάντων, ὃκωσπερ νόμῳ πόλις, καὶ πολὺ ἰσχυροτέ­ρως. τρέφονται γὰρ πάντες οἱ ἀνθρώπειοι νόμοι ὑπὸ ἑνὸς τοῦ θείου· κρατεῖ γὰρ τοσοῦτον ὁκόσον ἐθέλει καὶ ἐξαρκεῖ πᾶσι καὶ περὶ­γίνεται.

ΞΥΝ ΝΟΩΙ ΛΕΓΟΝΤΑΣ ΙΣΧΥΡΙΖΕΣΘΑΙ ΧΡΗ ΤΩΙ ΞΥΝΩΙ ΠΑΝΤΩΝ, ʽΟΚΩΣΠΕΡ ΝΟΜΩΙ ΠΟΛΙΣ, ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΙΣΧΥΡΟΤΕ­ΡΩΣ. ΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΓΑΡ ΠΑΝΤΕΣ ΟʽΙ ΑΝΘΡΩΠΕΙΟΙ ΝΟΜΟΙ ʽΥΠΟ ʽΕΝΟΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ· ΚΡΑΤΕΙ ΓΑΡ ΤΟΣΟΥΤΟΝ ʽΟΚΟΣΟΝ ΕΘΕΛΕΙ ΚΑΙ ΕΞΑΡΚΕΙ ΠΑΣΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙ­ΓΙΝΕΤΑΙ.

ksun noôi legontas iskhurizesthai khrê tôi ksunôi pantôn, hokôsper nomôi polis, kai polu iskhurote­rôs. trephontai gar pantes ohi anthrôpeioi nomoi hupo henos tou theiou; kratei gar tosouton hokoson ethelei kai eksarkei pasi kai peri­ginetai.

L’obscure n’exprime ni ne cache la pensée, mais l’indique.
Prendre ses forces, comme la cité dans la loi ; c’est quelque chose de commun à tous, qui domine tout, autant qu’il lui plaît, suffit en tout et surpasse tout. (Léon Robin)
Ceux qui parlent avec intelligence doivent s’appuyer sur l’intelligence commune à tous, comme une cité sur la loi, et même beaucoup plus fort. Car toutes les lois humaines sont nourries par une seule divine, qui domine autant qu’elle le veut, qui suffit à tout et vient à bout de tout.

Men themselves have made a law for themselves, not knowing what they made it about but the gods have ordered the nature of all things. Now the arrangements which men have made are never constant, neither when they are right they are wrong; but all the arrangements which the gods have made are always right, both when they are right nor when they are wrong; so great is the difference.

115 §

Stobée, Anthologie, III, 1, 180.

ψυχῆς ἐστι λόγος ἑαυτὸν αὔξων.

ΨΥΧΗΣ ΕΣΤΙ ΛΟΓΟΣ ʽΕΑΥΤΟΝ ΑΥΞΩΝ.

psukhês esti logos heauton auksôn.

(La pensée) se donne à elle-même son propre accroissement. (Léon Robin)

[???]

116 §

Stobée, Anthologie, III, 5, 6.

ἀνθρώποισι πᾶσι μέτεστι γινώσκειν ἑωυτοὺς καὶ φρονεῖν.

ΑΝΘΡΩΠΟΙΣΙ ΠΑΣΙ ΜΕΤΕΣΤΙ ΓΙΝΩΣΚΕΙΝ ʽΕΩΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΕΙΝ.

anthrôpoisi pasi metesti ginôskein heôutous kai phronein.

[???]

117 §

Stobée, Anthologie, III, 5, 7.

ἀνὴρ ὁκόταν μεθυσθῇ, ἄγεται ὑπὸ παιδὸς ἀνήϐου σφαλλόμενος, οὐκ ἐπαΐων ὅκη βαίνει, ὑγρήντὴν ψυχὴς ἔχων.

ΑΝΗΡ ʽΟΚΟΤΑΝ ΜΕΘΥΣΘΗΙ, ΑΓΕΤΑΙ ʽΥΠΟ ΠΑΙΔΟΣ ΑΝΗΒΟΥ ΣΦΑΛΛΟΜΕΝΟΣ, ΟΥΚ ΕΠΑΙΩΝ ʽΟΚΗ ΒΑΙΝΕΙ, ʽΥΓΡΗΝΤΗΝ ΨΥΧΗΣ ΕΧΩΝ.

anêr hokotan methusthêi, agetai hupo paidos anêbou sphallomenos, ouk epaiôn hokê bainei, hugrêntên psukhês ekhôn.

L’homme ivre est guidé par un jeune enfant ; il chancelle, ne sait où il va ; c’est que son âme est humide.

A man, when he gets drunk, is led by a beardless lad, tripping, knowing not where he steps, having his soul moist.

118 §

Stobée, III, 5, 8.

αὔη ψυχὴ σοφωτάτη καὶ ἀρίστη

[ (où davantage) αὔη ψυξὴ σοφωτάτη καὶ ἀρίστη.]

ΑΥΗ ΨΥΧΗ ΣΟΦΩΤΑΤΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗ

[ (où davantage) ΑΥΗ ΨΥΞΗ ΣΟΦΩΤΑΤΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗ.]

auê psukhê sophôtatê kai aristê

[ (où davantage) auê psuksê sophôtatê kai aristê.]

Où la terre est sèche, est l’âme la plus sage et la meilleure.
L’âme sèche est la plus sage et la meilleure.
L’âme la plus sage est une lueur sèche.
C’est l’âme sèche, la meilleure, celle qui traverse le corps comme un éclair la nuée.

The dry soul is the wised and best.

119 §

Plutarque, Questions platoniciennes, 999 E.

[Ἡ. ἔφη ὡς ] ἦθος ἀνθρώπῳ δαίμων.

ʽΗ. ΕΦΗ ʽΩΣ ] ΗΘΟΣ ΑΝΘΡΩΠΩΙ ΔΑΙΜΩΝ.

hÊ. ephê hôs ] êthos anthrôpôi daimôn.

Le caractère pour l’homme est le daimone.

Man's character is his fate.

120 §

Strabon, Géographie, I, 1, 6.

[βέλτιον δ΄· Ἡ. καὶ ὁμηρικωτέρως ὁμοίως ἀντὶ τοῦ ἀρκτιτοῦ τὴν ἄρκτον ὀνομάζων·]
ἠοῦς καὶ ἑσπέρας τέρματα ἡ ἄρκτος καὶ ἀντίον τῆς ἄρκτου οὖρος αἰθρίου Διός.
[ ὁ γὰρ ἀρκτικός ἐστι δύσεως καὶ ἀνατολῆς ὅρος, οὐχ ἡ ἄρκτος.]

ΒΕΛΤΙΟΝ Δ΄· ʽΗ. ΚΑΙ ʽΟΜΗΡΙΚΩΤΕΡΩΣ ʽΟΜΟΙΩΣ ΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΡΚΤΙΤΟΥ ΤΗΝ ΑΡΚΤΟΝ ΟΝΟΜΑΖΩΝ·]
ΗΟΥΣ ΚΑΙ ʽΕΣΠΕΡΑΣ ΤΕΡΜΑΤΑ ʽΗ ΑΡΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΡΚΤΟΥ ΟΥΡΟΣ ΑΙΘΡΙΟΥ ΔΙΟΣ.
[ ʽΟ ΓΑΡ ΑΡΚΤΙΚΟΣ ΕΣΤΙ ΔΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ʽΟΡΟΣ, ΟΥΧ ʽΗ ΑΡΚΤΟΣ.]

beltion d΄; hÊ. kai homêrikôterôs homoiôs anti tou arktitou tên arkton onomazôn;]
êous kai hesperas termata hê arktos kai antion tês arktou ouros aithriou Dios.
[ ho gar arktikos esti duseôs kai anatolês horos, oukh hê arktos.]

De l’aurore et du soir les limites sont l’Ourse, et, en face de l’Ourse, le Gardien de Zeus sublime (l’Arcture).

The limit of East and West is the Bear; and opposite the Bear is the boundary of bright Zeus.

121 §

Diogène Laërce, Vies ds philosophes, IX, 2.

ἄξιον Ἐφεσίοις ἡϐηδὸν ἀπάγξασθαι (πᾶσι καὶ τοῖς ἀνήϐοις τὴν πόλιν καταλιπεῖν), οἵτινες Ἑρμό­δωρον ἄνδρα ἑωυτῶν ὀνήιστον ἐξέϐαλον φάντες· ἡμέων μηδὲ εἷς ὀνήιστος ἔστω, εἰ δὲ μή, ἄλλη τε καὶ μετ΄ἄλλων.

ΑΞΙΟΝ ΕΦΕΣΙΟΙΣ ʽΗΒΗΔΟΝ ΑΠΑΓΞΑΣΘΑΙ (ΠΑΣΙ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΝΗΒΟΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ ΚΑΤΑΛΙΠΕΙΝ), ΟʽΙΤΙΝΕΣ ʽΕΡΜΟ­ΔΩΡΟΝ ΑΝΔΡΑ ʽΕΩΥΤΩΝ ΟΝΗΙΣΤΟΝ ΕΞΕΒΑΛΟΝ ΦΑΝΤΕΣ· ʽΗΜΕΩΝ ΜΗΔΕ ΕʽΙΣ ΟΝΗΙΣΤΟΣ ΕΣΤΩ, ΕΙ ΔΕ ΜΗ, ΑΛΛΗ ΤΕ ΚΑΙ ΜΕΤ΄ΑΛΛΩΝ.

aksion Ephesiois hêbêdon apagksasthai (pasi kai tois anêbois tên polin katalipein), ohitines hErmo­dôron andra heôutôn onêiston eksebalon phantes; hêmeôn mêde ehis onêistos estô, ei de mê, allê te kai met΄allôn.

Les Ephésiens méritent que tous ceux qui ont âge d’homme meurent, que les enfants perdent leur patrie, eux qui ont chassé Hermodore, le meilleur d’entre eux, en disant: « Que parmi nous il n’y en ait pas de meilleur; s’il y en a un, qu’il aille vivre ailleurs ».

The Ephesians would do well to hang themselves, every grown man of them, and leave the city to beardless youths; for they have cast out Hermodoros, the best man among them, saying: « We will have none who is best among us; if there be any such, let him be so elsewhere ,and among others.»

122 §

Souda, s.v.

ἀγχιϐατεῖν / ἀμφισϐατεῖν : ἀγχιϐασίην Ἡράκλειτος.

ΑΓΧΙΒΑΤΕΙΝ / ΑΜΦΙΣΒΑΤΕΙΝ : ΑΓΧΙΒΑΣΙΗΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ.

agkhibatein / amphisbatein : agkhibasiên hÊrakleitos.

[???]

123 §

Proclus, Commentaire de la République II .

φύσις δὲ καθ΄ Ἡράκλειτονκρύπτεσθαι φιλεῖ.

ΦΥΣΙΣ ΔΕ ΚΑΘ΄ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΝΚΡΥΠΤΕΣΘΑΙ ΦΙΛΕΙ.

phusis de kath΄ hÊrakleitonkruptesthai philei.

Nature loves to hide.

124 §

Théophraste, Métaphysique, 15.

ἄλογον δὲ κἀκεῖνοδόξειεν ἂν, εἰ ὁ μὲν ὅλος οὐρανὸς καὶἕκαστα τῶν μερῶν ἅπαντ΄ ἐν τάξει καὶ λόγῳ, καὶ μορφαῖς καὶ δυνάμεσιν καὶ περιόδοις, ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς μηθὲν τοιοῦτον, ἀλλ΄ ὥσπερ σάρμα εἰκῆ κεχυ­μένον ὁ κάλλιστος, φησὶν Ἡράκλειτος, [ὁ] κόσμος.

ΑΛΟΓΟΝ ΔΕ ΚΑΚΕΙΝΟΔΟΞΕΙΕΝ ΑΝ, ΕΙ ʽΟ ΜΕΝ ʽΟΛΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙʽΕΚΑΣΤΑ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ʽΑΠΑΝΤ΄ ΕΝ ΤΑΞΕΙ ΚΑΙ ΛΟΓΩΙ, ΚΑΙ ΜΟΡΦΑΙΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΣΙΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙΣ, ΕΝ ΔΕ ΤΑΙΣ ΑΡΧΑΙΣ ΜΗΘΕΝ ΤΟΙΟΥΤΟΝ, ΑΛΛ΄ ʽΩΣΠΕΡ ΣΑΡΜΑ ΕΙΚΗ ΚΕΧΥ­ΜΕΝΟΝ ʽΟ ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ, ΦΗΣΙΝ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, [ʽΟ] ΚΟΣΜΟΣ.

alogon de kakeinodokseien an, ei ho men holos ouranos kaihekasta tôn merôn hapant΄ en taksei kai logôi, kai morphais kai dunamesin kai periodois, en de tais arkhais mêthen toiouton, all΄ hôsper sarma eikê kekhu­menon ho kallistos, phêsin hÊrakleitos, [ho] kosmos.

[???]

125 §

Théophraste, Traité du vertige, 9-10.

καὶ ὁ κυκεὼν διίσταται (μὴ) κινούμενος.
125a [ Tzétzès, Commentaire de Plutus, 90 a.
τυφλὸν δὲ τὸν Πλοῦτον ποιεῖ ὡς οὐκ ἀρετῆς, κακίας δὲ παραιτίου. ὅθεν καὶ Ἡ. ὁ Ἐφέσιος ἀρώμενος Ἐφεσίοις, οὐκ ἐπευχόμενος· μὴ ἐπι­λίποι ὑμᾶς πλοῦτος, ἔφη, Ἐφἑσιοι, ἵν΄ ἐξελέγχοισθε πονηρευόμενοι.]

ΚΑΙ ʽΟ ΚΥΚΕΩΝ ΔΙΙΣΤΑΤΑΙ (ΜΗ) ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΣ.
125a [ Tzétzès, Commentaire de Plutus, 90 a.
ΤΥΦΛΟΝ ΔΕ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟΝ ΠΟΙΕΙ ʽΩΣ ΟΥΚ ΑΡΕΤΗΣ, ΚΑΚΙΑΣ ΔΕ ΠΑΡΑΙΤΙΟΥ. ʽΟΘΕΝ ΚΑΙ ʽΗ. ʽΟ ΕΦΕΣΙΟΣ ΑΡΩΜΕΝΟΣ ΕΦΕΣΙΟΙΣ, ΟΥΚ ΕΠΕΥΧΟΜΕΝΟΣ· ΜΗ ΕΠΙ­ΛΙΠΟΙ ʽΥΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ, ΕΦΗ, ΕΦʽΕΣΙΟΙ, ʽΙΝ΄ ΕΞΕΛΕΓΧΟΙΣΘΕ ΠΟΝΗΡΕΥΟΜΕΝΟΙ.]

kai ho kukeôn diistatai (mê) kinoumenos.
125a [ Tzétzès, Commentaire de Plutus, 90 a.
tuphlon de ton Plouton poiei hôs ouk aretês, kakias de paraitiou. hothen kai hÊ. ho Ephesios arômenos Ephesiois, ouk epeukhomenos; mê epi­lipoi humas ploutos, ephê, Ephhesioi, hin΄ ekselegkhoisthe ponêreuomenoi.]

Even the posset separates if it is not stirred.

126 §

Tzétzès, Scholis ad Exegesin in Iliadem.

τὰ ψυχρὰ θέρεται, θερμὸν ψύχεται, ὑγρὸν αὐαίνεται, καρφαλέον νοτίζεται.
126a [ Anatolius, De decade.
κατὰ λόγον δὲ ὡρέων συμϐάλλεται ἑϐδομὰς κατὰ σελήνην, διαιρεῖται δὲ κατὰ τὰς ἄρκτους, ἀθανάτου Μνήμης σημείω.
126b Anonyme Ἐπίχαρμος ὁ (ὁμιλή) σας τοῖς Πυθα (γορείοις) ἄλλα τ(έ) τινα ἐ(πινενόη)κεν δ(ειν)ὰ τ(όν τε περὶ τὸ)ῦ αὐξο (μένον λόγον). Ἐφοδ(εύει δὲ κατὰ τὸ) Ἡρα (κλείτου) «ἄλλως ἄ(λλο ἀεὶ αὔξε)ται πρὸς ὃ (ἂν ᾖ ἐλλι)πές ».εἰ οὖν (μηδεὶς) (παύε)ται (ῥέων καὶ ἀλ)λ(άτ)των (τὸ εἶδος, αἱ) οὐσίαι ἄλλ(οτε ἄλλαι) γίνονται (κατὰ συν)εχῆ ῥύσιν.]

ΤΑ ΨΥΧΡΑ ΘΕΡΕΤΑΙ, ΘΕΡΜΟΝ ΨΥΧΕΤΑΙ, ʽΥΓΡΟΝ ΑΥΑΙΝΕΤΑΙ, ΚΑΡΦΑΛΕΟΝ ΝΟΤΙΖΕΤΑΙ.
126a [ Anatolius, De decade.
ΚΑΤΑ ΛΟΓΟΝ ΔΕ ʽΩΡΕΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΑΙ ʽΕΒΔΟΜΑΣ ΚΑΤΑ ΣΕΛΗΝΗΝ, ΔΙΑΙΡΕΙΤΑΙ ΔΕ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΑΡΚΤΟΥΣ, ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ ΣΗΜΕΙΩ.
126b Anonyme ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ ʽΟ (ʽΟΜΙΛΗ) ΣΑΣ ΤΟΙΣ ΠΥΘΑ (ΓΟΡΕΙΟΙΣ) ΑΛΛΑ Τ(Ε) ΤΙΝΑ Ε(ΠΙΝΕΝΟΗ)ΚΕΝ Δ(ΕΙΝ)Α Τ(ΟΝ ΤΕ ΠΕΡΙ ΤΟ)Υ ΑΥΞΟ (ΜΕΝΟΝ ΛΟΓΟΝ). ΕΦΟΔ(ΕΥΕΙ ΔΕ ΚΑΤΑ ΤΟ) ʽΗΡΑ (ΚΛΕΙΤΟΥ) «ΑΛΛΩΣ Α(ΛΛΟ ΑΕΙ ΑΥΞΕ)ΤΑΙ ΠΡΟΣ ʽΟ (ΑΝ ΗΙ ΕΛΛΙ)ΠΕΣ ».ΕΙ ΟΥΝ (ΜΗΔΕΙΣ) (ΠΑΥΕ)ΤΑΙ (ʽΡΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛ)Λ(ΑΤ)ΤΩΝ (ΤΟ ΕΙΔΟΣ, ΑʽΙ) ΟΥΣΙΑΙ ΑΛΛ(ΟΤΕ ΑΛΛΑΙ) ΓΙΝΟΝΤΑΙ (ΚΑΤΑ ΣΥΝ)ΕΧΗ ʽΡΥΣΙΝ.]

ta psukhra theretai, thermon psukhetai, hugron auainetai, karphaleon notizetai.
126a [ Anatolius, De decade.
kata logon de hôreôn sumballetai hebdomas kata selênên, diaireitai de kata tas arktous, athanatou Mnêmês sêmeiô.
126b Anonyme Epikharmos ho (homilê) sas tois Putha (goreiois) alla t(e) tina e(pinenoê)ken d(ein)a t(on te peri to)u aukso (menon logon). Ephod(euei de kata to) hÊra (kleitou) «allôs a(llo aei aukse)tai pros ho (an êi elli)pes ».ei oun (mêdeis) (paue)tai (hreôn kai al)l(at)tôn (to eidos, ahi) ousiai all(ote allai) ginontai (kata sun)ekhê hrusin.]

It is cold things that become warm, and what is warm that cools; what is wet dries, and the parched is moistened.

127 §

Fragmente Griechischer Theosophien, 69.

ὁ αὑτὸς πρὸς Αἰγυπτίους ἔφη· εἰ θεοί εἰσιν, ἵνα τί θρηνεῖτε αὐτούς; εἰ δὲ θρηνεῖτε αὐτούς, μηκέτι τούτους ἡγεῖσθε θεούς.

ʽΟ ΑʽΥΤΟΣ ΠΡΟΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣ ΕΦΗ· ΕΙ ΘΕΟΙ ΕΙΣΙΝ, ʽΙΝΑ ΤΙ ΘΡΗΝΕΙΤΕ ΑΥΤΟΥΣ; ΕΙ ΔΕ ΘΡΗΝΕΙΤΕ ΑΥΤΟΥΣ, ΜΗΚΕΤΙ ΤΟΥΤΟΥΣ ʽΗΓΕΙΣΘΕ ΘΕΟΥΣ.

ho ahutos pros Aiguptious ephê; ei theoi eisin, hina ti thrêneite autous; ei de thrêneite autous, mêketi toutous hêgeisthe theous.

[???]

128 §

Fragmente Griechischer Theosophien, 74.

ὅτιὁἩράκλειτος ὁρῶν τοὺς Ἕλληνας γέρα τοῖς δαίμοσιν ἀπονέμοντας εἶπεν· δαιμό­νων ἀγάλμασιν εὔχονται οὐκ ἀκούουσιν, ὥσπερ ἀκού­οιεν, οὐκ ἀποδιδοῦσιν, ὥσπερ [οὐκ] ἀπαιτοῖεν.

ʽΟΤΙʽΟʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ʽΟΡΩΝ ΤΟΥΣ ʽΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΡΑ ΤΟΙΣ ΔΑΙΜΟΣΙΝ ΑΠΟΝΕΜΟΝΤΑΣ ΕΙΠΕΝ· ΔΑΙΜΟ­ΝΩΝ ΑΓΑΛΜΑΣΙΝ ΕΥΧΟΝΤΑΙ ΟΥΚ ΑΚΟΥΟΥΣΙΝ, ʽΩΣΠΕΡ ΑΚΟΥ­ΟΙΕΝ, ΟΥΚ ΑΠΟΔΙΔΟΥΣΙΝ, ʽΩΣΠΕΡ [ΟΥΚ] ΑΠΑΙΤΟΙΕΝ.

hotihohÊrakleitos horôn tous hEllênas gera tois daimosin aponemontas eipen; daimo­nôn agalmasin eukhontai ouk akouousin, hôsper akou­oien, ouk apodidousin, hôsper [ouk] apaitoien.

[???]

129 §

Diogène, Laërce, Vies des philosophes, VIII, 6.

Πυθαγόρης Μνησάρχου ἱστορίην ἤσκησεν ἀνθρώ­πων μάλιστα πάντων καὶ ἐκλεξάμενος ταύτας τὰς συγγραφὰς ἐποιήσατο ἑωυ­τοῦ σοφίην, πολυμαθείην, κακοτεχνίην.

ΠΥΘΑΓΟΡΗΣ ΜΝΗΣΑΡΧΟΥ ʽΙΣΤΟΡΙΗΝ ΗΣΚΗΣΕΝ ΑΝΘΡΩ­ΠΩΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΛΕΞΑΜΕΝΟΣ ΤΑΥΤΑΣ ΤΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΑΣ ΕΠΟΙΗΣΑΤΟ ʽΕΩΥ­ΤΟΥ ΣΟΦΙΗΝ, ΠΟΛΥΜΑΘΕΙΗΝ, ΚΑΚΟΤΕΧΝΙΗΝ.

Puthagorês Mnêsarkhou historiên êskêsen anthrô­pôn malista pantôn kai ekleksamenos tautas tas suggraphas epoiêsato heôu­tou sophiên, polumatheiên, kakotekhniên.

Pythagore, fils de Mnésarque, plus que tout homme s’est appliqué a l’étude, et recueillant ces écrits il s’est fait sa sagesse, polymathie, méchant art.

Pythagoras, son of Mnesarchos, practised inquiry beyond all other men, and choosing out these writings, claimed for is own wisdom what was but a knowledge of many things and an art of mischief.

130 §

Gnomologium Monacense Latinum, I, 19.

non convenit ridiculum esse ita, ut ridiculus ipse videaris.

[???]

131 §

Gnologium Parisium.

ὁ δὲ γε Ἡ. ἔλεγε τὴν οἴησιν προκοπῆς ἐγκοπήν.

ʽΟ ΔΕ ΓΕ ʽΗ. ΕΛΕΓΕ ΤΗΝ ΟΙΗΣΙΝ ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΕΓΚΟΠΗΝ.

ho de ge hÊ. elege tên oiêsin prokopês egkopên.

[???]

132 §

Gnologium Vaticanum. 743 n.312

τιμαὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους καταδουλοῦνται.

ΤΙΜΑΙ ΘΕΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΤΑΔΟΥΛΟΥΝΤΑΙ.

timai theous kai anthrôpous katadoulountai.

[???]

133 §

Gnologium Vaticanum. n.313

ἄνθρωποικακοὶἀληθινῶνἀντίδικοι

ΑΝΘΡΩΠΟΙΚΑΚΟΙΑΛΗΘΙΝΩΝΑΝΤΙΔΙΚΟΙ

anthrôpoikakoialêthinônantidikoi

[???]

134 §

Gnologium Vaticanum. n.314

τὴν παιδείαν ἕτερον ἥλιον εἶναι τοῖς πεπαιδευμένοις.

ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ ʽΕΤΕΡΟΝ ʽΗΛΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΙΣ ΠΕΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΙΣ.

tên paideian heteron hêlion einai tois pepaideumenois.

[???]

135 §

συντομωτάτην ὁδὸν ἔλεγεν εἰς εὐδοξίαν τὸ γενέσθαι ἀγαθόν.

ΣΥΝΤΟΜΩΤΑΤΗΝ ʽΟΔΟΝ ΕΛΕΓΕΝ ΕΙΣ ΕΥΔΟΞΙΑΝ ΤΟ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΑΓΑΘΟΝ.

suntomôtatên hodon elegen eis eudoksian to genesthai agathon.

[???]

136 §

Maxim. Serm.
8 p.557

ἡεὔκαιροςχάριςλιμῷκαθάπερτροφὴἁρμόττουσα τὴν τῆς ψυχῆς ἔνδειαν ἰᾶται.
[ Scholie ad Epicteti Dissertationes, IV, 7, 27.
Ἡρακλείτου· ψυχαὶ ἀρηί­φατοι καθερώπεραι (ainsi) ἢ ἐνὶ νούσοις.]

ʽΗΕΥΚΑΙΡΟΣΧΑΡΙΣΛΙΜΩΙΚΑΘΑΠΕΡΤΡΟΦΗʽΑΡΜΟΤΤΟΥΣΑ ΤΗΝ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΕΝΔΕΙΑΝ ΙΑΤΑΙ.
[ Scholie ad Epicteti Dissertationes, IV, 7, 27.
ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ· ΨΥΧΑΙ ΑΡΗΙ­ΦΑΤΟΙ ΚΑΘΕΡΩΠΕΡΑΙ (ainsi) Η ΕΝΙ ΝΟΥΣΟΙΣ.]

hêeukairoskharislimôikathapertrophêharmottousa tên tês psukhês endeian iatai.
[ Scholie ad Epicteti Dissertationes, IV, 7, 27.
hÊrakleitou; psukhai arêi­phatoi katherôperai (ainsi) ê eni nousois.]

[???]

137 §

Stobée, Anthologie, I, 5, 15.

γράφει γοῦν « ἔστι γὰρ εἱμαρμένα πάντως... »

ΓΡΑΦΕΙ ΓΟΥΝ « ΕΣΤΙ ΓΑΡ ΕʽΙΜΑΡΜΕΝΑ ΠΑΝΤΩΣ... »

graphei goun « esti gar ehimarmena pantôs... »

[???]

138 §

Codex Parisinus 1630.

Ἡρακλείτου φιλοσόφου κατὰ τοῦ βίου. Ποίην τις βιότοιο τάμοι τρίϐον κτλ.]

ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΟΥ. ΠΟΙΗΝ ΤΙΣ ΒΙΟΤΟΙΟ ΤΑΜΟΙ ΤΡΙΒΟΝ ΚΤΛ.]

hÊrakleitou philosophou kata tou biou. Poiên tis biotoio tamoi tribon ktl.]

[???]

139 §

Catal.Codd.Astrol.Graec. IV 32 VII 106

[ Ἡρακλείτου φιλοσόφου. Ἐπειδὴ φασί τινες εἰς ἀρχὰς κεῖσθαι τὰ ἄστρα . . . μέχρις οὗ ἐθέλει ὁ ποιήσας αὐτόν.]

[ ʽΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ. ΕΠΕΙΔΗ ΦΑΣΙ ΤΙΝΕΣ ΕΙΣ ΑΡΧΑΣ ΚΕΙΣΘΑΙ ΤΑ ΑΣΤΡΑ . . . ΜΕΧΡΙΣ ΟʽΥ ΕΘΕΛΕΙ ʽΟ ΠΟΙΗΣΑΣ ΑΥΤΟΝ.]

[ hÊrakleitou philosophou. Epeidê phasi tines eis arkhas keisthai ta astra . . . mekhris ohu ethelei ho poiêsas auton.]

[???]